Voormeting wietproef

Op 31 mei werd de rapportage voormeting 2021 rond het Experiment gesloten coffeeshopketen gepubliceerd en aan de tweede kamer toegezonden. Het betreft dus de voorstudie van 133 pagina's door onderzoeksconsortium Breuer&Intraval, het Trimbos Instituut en Rand Europe * in opdracht van het WODC, Wetenschappelijk Onderzoeks en Documentatie Centrum van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Naast het onderzoeksconsortium is er nog een begeleidingscommissie onder leiding van prof. Bijleveld van de VU.

* Onderzoekers: Ralph Mennes, Stijn Hoorens, Margriet van Laar - Karin Monshouwer, Marleen Olthof, Pieter Oomen, Mafalda Pardal, Sander Rigter, Ruud Roodbeen, Irene Schoonbeek, Ben Senator

Deze voorstudie is zowel bij de 10 experimentgemeenten als de 9 controlegemeenten uitgevoerd, met in totaal 124 coffeeshops. Eigenlijk zou de studie die in 2021 uitgevoerd is een nulmeting zijn, maar door de vertraging van de wietproef en de deelname van Amsterdam met een stadsdeel is besloten om de data te gebruiken voor een voormeting. De in 2022 gehouden nulmeting is inmiddels ook al afgerond. Vanwege de aangekondigde toevoeging van een extra grote gemeente werd de gemeente Haarlem in die meting als tiende vergelijkingsgemeente toegeveoegd. Over de nulmeting wordt later dit jaar gerapporteerd.

Bij deze voormeting is gebruik gemaakt van observaties, enquetes en zijn na verzoek menukaarten gefotografeerd. Om zicht te krijgen op de illegale markt is gebruik gemaakt van een online crowds-sourcing enquete en daarnaast zijn politiegegevens gebruikt. Naar aanleiding van een vraag van Joost Sneller (D66) tijdens een comissiedebat zullen later overigens ook samples worden onderzocht op de samenstelling en de mate van vervuiling.

Belangrijkste bevindingen zijn:

Nauwelijks overlast
In de directe omgeving van de coffeeshop wordt nauwelijks overlast ervaren van de coffeeshop en zijn bezoekers. Over het algemeen zijn die bezoekers tevreden over de cannabis die zij kopen in de coffeeshop, voornamelijk vanwege de hoge kwaliteit van het gekochte product. 

Menukaart
Gemiddeld stonden er 10,4 unieke wietproducten op de menukaart. De meest voorkomende soorten waren: White Widow, Amnesia Haze, Amnesia, Lemon Haze en Silver Haze. De gemiddelde prijs voor een gram nederwiet was 10,87 euro. Wel blijkt de prijs per gram nederwiet lager is dan die van wiet geïmporteerd uit de Verenigde Staten.

Gemiddeld stonden er 5,3 unieke hasjproducten op het menu. Meest voorkomende hasjsoorten waren Super Polm, Polm, Beldia, Afghaan en Zero Zero. Een gram buitenlandse hasj kost gemiddeld 10,78 euro, de prijs voor een gram nederhasj bedroeg gemiddeld 14,37 euro.
Er zijn meer wiet- dan hasjproducten te koop, maar er is geen verschil in de gemiddelde prijs per gram van beiden.

In 26 van de 110 coffeeshops was CBD-wiet of -hasj te koop (23,6%). De gemiddelde prijs per gram van de CBD-producten was € 6,63.

In 105 coffeeshops werden voorgedraaide joints verkocht. De gemiddelde coffeeshop had 6,3 unieke jointproducten op zijn menukaart staan. 30% van de coffeeshops verkocht naast joints met tabak ook joints zonder tabak. Gemiddeld stonden er 5,9 unieke jointproducten met tabak op de menu’s. Dit was significant meer dan het gemiddelde aantal unieke jointproducten zonder tabak per menu: 2,1. De joints met tabak kostten gemiddeld € 4,58 per joint. Dit is minder dan de joints zonder tabak, waarvoor gemiddeld € 5,37 betaald moest worden.

In 35% van de bezochte coffeeshops werden edibles verkocht. Gemiddeld hadden deze coffeeshops 3,2 unieke eetbare producten op het menu staan. Omdat het ging om een grote diversiteit aan producten, verschilde de prijs per stuk ook aanzienlijk (gemiddeld € 8,85).

Bezoekers
Uit tellingen van coffeeshopbezoekers bleek dat er gemiddeld 650 bezoekers per dag bij een coffeeshop komen. Dit komt overeen met de verkoop van gemiddeld 1300 gram cannabis per coffeeshop per dag. Een relatief hoog percentage (bijna een kwart) bezoekers consumeert de cannabis altijd of meestal voor medicinale doeleinden.

De 3 belangrijkste redenen die bezoekers gaven voor de aanschaf van wiet en/of hasj in de coffeeshop waren:
-een gunstige en goed te bereiken locatie,
-verkoop van hoge kwaliteit cannabis en
-een goede sfeer/gezelligheid/vriendelijk personeel.
Gemiddeld gaven degenen die wiet kochten 19 euro uit en degenen die hasj kochten 16 euro. De meest voorkomende uitgave per transactie was 10 euro voor zowel wiet als hasj.

In vergelijking met transacties op de illegale markt zijn kopers niet gebonden aan de maximale verkoophoeveelheid van 5 gram per transactie. Toch wordt ook op de illegale markt vaak een beperkt aantal gram per transactie gekocht. Bij respectievelijk 62 procent (wiet) en 70 procent (hasj) van de transacties ging het om minder dan 10 gram. De gemiddelde prijs van een gram wiet buiten de coffeeshop is 7 euro, en voor een gram hasj 6 euro.