PODR 9 juli 2023

Elke dinsdagavond tussen 19:00 en 21:00 is dit unieke programma - live en lineair - te beluisteren via internet.

MP3-speler        Mac-speler

Toelichting bij bronnen: Hieronder vind je een aantal bronnen die de basis vormen voor de onderwerpen die in de uitzending van vanavond (eventueel) aan bod zullen komen. Een wezenlijk deel van de teksten is hier te lezen, de complete tekst vind je in de orginele bron. Via de groengekleurde linkjes kom je bij de orginele bron. Zie je (...) dan gaat de tekst daar verder of er gaat tekst aan vooraf.  

Proefpakketten en menukaarten

Reclame voor drugs steeds brutaler, Trimbos maakt zich zorgen (nos.nl) (7 juli 2024)

Een proefpakket met drugs of een hele menukaart met xtc, ketamine en MDMA. Je kunt het zomaar door de brievenbus krijgen zonder dat je iets besteld hebt. Drugsdealers maken steeds actiever reclame om hun waar aan de man te brengen. Daarbij gebruiken ze creatieve tactieken.

Het Trimbos-Instituut, landelijk kenniscentrum voor onder meer middelengebruik, maakt zich zorgen. "Traditionele dealers maken tegenwoordig meer gebruik van professionele advertenties", zegt Laura Smit-Rigter van het instituut. Ze spreekt van een zorgelijke ontwikkeling.

Mooi opgemaakte flyers met een uitgebreid menu zijn het meest recente voorbeeld. In Utrecht vielen ze bij honderden mensen op de deurmat. Volgens de Nationale Politie is het de eerste keer dat dealers van illegale drugs zo openlijk reclame maken.

De menu's werden door dealers wel al langer in interne groepschats op WhatsApp en Telegram gedeeld. Volgens Smit-Rigter is de reden van de uitbreiding simpel: "Illegale drugshandelaren proberen zo meer aan klantenbinding te doen. In sommige gevallen zetten ze zelfs de risico's van het gebruik erbij, om vertrouwen te wekken." Volgens haar kunnen consumenten overigens beter naar testservicepunten in Nederland om betrouwbare informatie over de risico's van drugs te krijgen. (…)

(…)Niet alleen illegale dealers zoeken nieuwe klanten, ook websites voor zogenoemde 'designerdrugs' worden innovatiever. Deze drugs lijken vaak veel op de verboden varianten, maar verschillen op molecuulniveau voldoende om niet onder de opiumwet te vallen.

In Groningen deelt designerdrugwebsite Nakkie gratis proefpakketjes uit aan studentenhuizen. "In de keuken lag een vaag pakketje op tafel, ik besloot het maar open te maken. Er zat een zakje 2-MMC met twee kortingscodes in", vertelt student Lucas Mulder. Hij was verbaasd, maar heeft de drugs naar eigen zeggen niet gebruikt.

Verbod op komst

2-MMC is de designervariant van het verboden 3-MMC (beter bekend als partydrug Miauw Miauw). Het mag nu nog verkocht worden, mits websites vermelden dat het niet voor menselijke consumptie is. Die boodschap is ook te lezen op de website van Nakkie.

Daar lijkt wel verandering in te komen. De opiumwet wordt, naar het lijkt, zo aangepast dat niet meer individuele stoffen maar hele groepen direct verboden kunnen worden. De Tweede Kamer heeft het voorstel goedgekeurd, de Eerste Kamer moet er nog over stemmen. Als de wet er komt, mogen veel van de producten die designerdrugwebsites aanbieden dus niet meer verkocht worden.

Nakkie is niet de eerste site voor designerdrugs die in het nieuws komt met opzienbarende reclames. Een aantal jaar geleden plakte de website Zzzzap al provocerende stickers in studentensteden als Amsterdam en Nijmegen.

Volgens Smit-Rigter leveren de reclames van Nakkie, Zzzzap en illegale dealers weinig op: "Ik vraag me af of de consument gevoelig is voor deze tactieken, zij willen vaak gewoon een specifiek middel van een persoon die ze vertrouwen."

Niet alleen via websites, ook via de chatapp Telegram worden drugs verkocht. NOS op 3 legt je in de onderstaande video uit hoe dat werkt:

Thailand

Thailand maakt wiet roken en verkopen na twee jaar toch maar weer illegaal | de Volkskrant (6 juli 2024)

Amper twee jaar na de legalisering van marihuana in Thailand haalt de nieuwe regering in Bangkok de teugels alweer aan. Marihuana mag binnenkort alleen nog maar voor medisch gebruik worden verkocht. Andere gebruikers kunnen worden opgepakt en naar een afkickcentrum worden gestuurd.

Het nieuwe beleid wordt uitgevoerd onder de naam ‘Operation X-Ray’. Lokale overheden en politie maken voortaan jacht op drugsgebruikers, pakken ze op en sturen ze door naar nieuwe afkickcentra. Ze arresteren handelaren op en berechten ze. Met dit nieuwe beleid maakt de regering van premier Srettha Thavisin korte metten met de situatie die onder de vorige regering was ontstaan. In 2022 proclameerde de toenmalige Thaise regering dat cannabis voortaan vrij mocht worden verkocht en gebruikt.

De marihuanaplant werd van de lijst van strafbare producten gehaald, en iedereen die ouder was dan 20 jaar en niet zwanger, mocht voortaan marihuana roken. Om de thuiskweek te stimuleren, deelde de overheid zelfs een miljoen wietplanten uit.

Thailand werd daarmee het eerste Aziatische land waar het gebruik van cannabis niet langer strafbaar was. De bevolking van Thailand dook gretig op deze nieuwe vrijheid, en in toeristencentra als Bangkok, Chiang Mai en Pattaya werden in korte tijd vele duizenden cannabiswinkeltjes geopend.

De wet die gebruik en verkoop van cannabis moest reguleren, was echter nog niet klaar: hij stuitte op verzet van het parlement, waardoor er uiteindelijk niets werd gereguleerd. Cannabisgebruik en -verkoop kwamen terecht in een chaotisch wettelijk vacuüm, dat nog steeds bestaat.

Urinetests voor ‘risicogroepen’

In augustus 2023 trad Srettha Thavisin aan als premier van een coalitie van een tiental partijen. Kort na zijn aantreden kondigde hij aan dat hij de wet zou veranderen en dat marihuana net als vroeger alleen nog maar voor medicinaal gebruik zou worden toegestaan. Het gebruik was volgens hem uit de hand gelopen, en dat wilde hij ‘rechtzetten’.

Regeringswoordvoerder Cholnan Srikaew maakte bovendien bekend dat mensen in de afkickcentra een beroepsopleiding krijgen voordat ze terugkeren in de maatschappij. Onderdeel van ‘Operation X-Ray’ zijn bovendien verplichte urinetests voor niet nader omschreven ‘risicogroepen’. De ministeries voor Gezondheidszorg, Binnenlandse Zaken en Defensie hebben nu opdracht gekregen nieuwe afkickcentra te bouwen om de verwachte toestroom op te vangen.

De Thaise cannabis is niet alleen populair bij Thais, maar ook bij buitenlandse toeristen. In andere Aziatische landen staan er zware straffen op het roken en het bezit van marihuana. In Singapore bijvoorbeeld kan iemand daar maximaal 10 jaar gevangenis voor krijgen, en een boete van 14 duizend euro. Op handel kan zelfs de doodstraf staan. (…)

Thailand gaat drugsgebruikers en handelaren keihard aanpakken met ‘Operatie X-ray’ | Trouw (5 juli 2024)

Thailand gaat hardhandig en op grote schaal alle vormen van druggebruik aanpakken. Dit kondigde de regering onder leiding van premier Srettha Thavisin deze week aan. Twee jaar geleden werd Thailand het eerste land in Zuidoost-Azië dat het gebruik van cannabis toestond. Nu wordt dat, samen met andere drugs, snel teruggedraaid.

Srettha kondigde deze week de ‘Operatie X-ray’ aan waarbij verplichte urinetests worden ingevoerd onder hoog-risicogroepen van 16 jaar en ouder. De gouverneurs van de provincies gaan deze controles opzetten. De provincie Roi Et in het noordoosten van Thailand gaat als eerste een drugsvrije zone vormen. Eind september moet dit in het hele land plaatsvinden.

Er worden in alle provincies extra ontwenningsklinieken gebouwd om de toestroom aan te kunnen. Gebruikers krijgen de mogelijkheid om via rehabilitatieprogramma’s weer terug te keren in de maatschappij. Ook wordt de jacht op drugsdealers volop geopend.

Tot nu toe is het legaal om vijf tabletten amfetamine op zak te hebben voor eigen gebruik. Dit gaf volgens de regering de mogelijkheid voor dealers om ze te verkopen. Op zeer korte termijn mag iemand niet meer dan één amfetamine-pil van hooguit 100 milligram bij zichhebben én moet dan aantonen dat deze voor eigen consumptie is.

Wietshops

Srettha, en zijn dit jaar aangetreden regering, zet volop in op drugsbestrijding mede omdat uit een enquête onder honderdduizend Thai bleek dat 80 procent voorstander is van een harde aanpak van drugs. Ze zeggen overlast te ervaren. Daarbij werd cannabis expliciet genoemd. In twee jaar zijn er 7700 wietshops met een vergunning geopend en zijn er nog eens 13.000 - vaak illegale - mobiele verkooppunten. De omzet voor volgend jaar wordt op zeker 1,1 miljard euro geschat. De Thaise boeren die cannabis kweken en de toeristenindustrie zijn er maar wat blij mee. Ook schatkist profiteert van deze inkomsten.

Tegelijkertijd meldt het ministerie van Volksgezondheid dat de kosten voor de behandeling van problematische cannabisgebruikers in een jaar zijn gestegen van 750.000 euro naar 5 miljoen euro. De Thaise Gezondheidsraad meldt dat het aantal jonge cannabisrokers in twee jaar is vertienvoudigd en waarschuwt voor de negatieve gevolgen van het stoned zijn op de groei en ontwikkeling van de hersenen van minderjarigen.

Srettha heeft zijn minister van Volksgezondheid opdracht gegeven om voor het eind van het jaar met een plan en wetsvoorstel te komen om verkoop en gebruik van cannabis weer in te dammen. Het lijkt erop dat cannabis volgend jaar alleen te koop is op doktersrecept. Voor verschillende ketens met cannabisshops in Thailand is dat geen probleem, zoals Cloud9 in Bangkok. Deze hebben nu al artsen op de loonlijst staan die probleemloos een recept afgeven voor wiet tegen slapeloosheid, burn-out, stress, chronische pijn en een laag libido. (…)

Cannabis advocates in Thailand protest a proposal to ban again its general use | AP News (9 juli 2024)

Two years after marijuana was decriminalized in Thailand, nearly a hundred of its advocates marched to the prime minister’s office Monday to protest a possible ban on general use.

A health ministry drug control committee approved Friday a proposal to relist cannabis as a narcotic to be only allowed for medical and research purposes. The proposition is set to be submitted to the Office of the Narcotics Control Board this week, and if agreed on, will take effect Jan.1.

Cannabis activists and entrepreneurs, some carrying potted marijuana plants, gathered at the United Nations headquarters in central Bangkok Monday as they prepared to head to the Government House, nearly 1 kilometer (0.62 miles) away.

Prasitchai Nunuan, a representative of a pro-cannabis network of individuals, addressed the protesters, saying that marijuana should be separately regulated by the health ministry instead of criminalizing the plant yet again. He accused the government of outlawing the drug to allow only a few interest groups to benefit from its medical uses.

“This fight for cannabis is not only for medical security or people’s rights but also for destroying the monopoly of politicians taking (its) benefits away from the people,” he said.

Chokwan “Kitty” Chopaka, a cannabis shop owner in Bangkok and activist, also accused the current Thai Cabinet of allowing politics to manipulate such a decision and called on officials to come up with a policy that benefits the majority of people.

“Who are you to judge what they use it for and how they use it?” she added.

Police barricaded the road leading to the Government House, effectively stopping the protesters from marching ahead. who then set up a camp in the area and announced they would remain in place until the government responded to their demands. An official later received the group’s written petition.

In May, Prime Minister Srettha Thavisin said he wanted to outlaw cannabis again, sparking several protests from advocates who claimed the decision would be damaging to the economy. Legal cannabis has fueled Thailand’s tourism and farming sectors and spawned thousands of cannabis retails ranging from shops, trucks to market stalls all over the country.

Pock Pechthong, a cannabis grower who joined Monday’s march, said while more regulations are needed, a radical rollback will hurt a lot of people who have invested in the business.

“Everybody’s spent a lot of money already. I’m a grower, so our main concern is not being able to grow or use it,” he said.

After cannabis was decriminalized in 2022, it was initially said that it would be allowed only for medicinal use, but in practice, the market remained virtually unregulated, prompting public backlash and concerns over misuse and crime, which the government has cited as reasons for the proposal.

Last month, Health Minister Somsak Thepsuthin said the ministry conducted an online survey and that no less than 80% of the 111,201 participants approved the ban. However, the results were not publicly shared.

Bhumjaithai Party, headed by Anutin Charnvirakul, spearheaded decriminalizing marijuana in the country and promised at the time farmers in its stronghold in the impoverished northeast that it would be a new cash crop.

Anutin, who headed the health ministry in 2022, pushed for an amendment to the Narcotics Law, dropping cannabis from the list of controlled substances. Currently the interior minister, the party head has publically opposed the proposed ban, saying while Bhumjaithai does not support recreational uses of cannabis, the rollback will impact the cannabis industry.

Den Haag

Genoeg protest, maar verhuizing van coffeeshop naar grens met Westland kan rekenen op steun in politiek | Den Haag | AD.nl (4 juli 2024)

Het lijkt bijna beklonken. De Haagse politiek neigt ernaar om de verhuizing van coffeeshop Galaxy naar het recreatiegebied De Uithof volgende week goed te keuren. Al is lang niet iedereen het daarmee eens: ,,Wij krijgen hier een wietloket voor het Westland”.

Protest is er genoeg. Boze ondernemers en bewoners uit Zuidwest zijn naar het stadhuis gekomen om de Haagse politiek te laten zien en horen wat ze absoluut niet willen: een coffeeshop in de toch al zo kwetsbare wijk Bouwlust en Vrederust aan de grens met het Westland.

Hoe verzint men zoiets, vragen ze zich af: ,,Wij krijgen hier straks de overlast van al die gebruikers die hier wiet gaan kopen en die dat op de bankjes in het recreatiegebied Uithof gaan oproken”, vreest Roderick van der Plas van de bewonersorganisatie Bouwlust en Vrederust. ,,Wij krijgen een wietloket voor het Westland dat zelf geen enkele coffeeshop heeft.”

Ook de eigenaar van de Manege Berestein moet er niets van hebben. ,,Wij zitten heel dicht bij de beoogde coffeeshop op de parkeerplek van De Uithof. En er komen bij ons heel veel kinderen voor paardrijles. Die komen hier vaak met de tram naartoe. Dan moeten we dit toch niet willen?”

McDrive voor wiet

Weg met dat ‘slechte plan’ dus? Zo simpel ligt het niet. De beoogde coffeeshop zit nu nog aan de Weimarstraat op een plek waar zich in een straal van 500 meter liefst vier wietzaken bevinden. Dat zijn er te veel, vindt de gemeente die al zo’n vijftien jaar coffeeshops uit de zogenoemde overconcentratiegebieden probeert te verplaatsen. Met minimaal succes overigens.

En de overlast in de Weimarstraat is groot: ,,Het verkeer is een drama”, zeggen bewoners. ,,De straat fungeert als een McDrive voor wiet. Klanten van coffeeshops keren er midden op de weg, zetten hun auto’s op de stoep of parkeren dubbel. Fietsen is een overlevingstocht geworden.”

Bewonersorganisatie Mafuganova (deels Regentessekwartier, deels Valkenboskwartier) benadrukt de grote druk door de wietzaken. ,,Wij hebben in onze wijken acht coffeeshops. Zeeheldenkwartier heeft er nog eens zeven. Daar hebben wij nooit om gevraagd. Dat is onacceptabel”, zegt Margreet van Hemert. ,,En ter geruststelling van De Uithof: U krijgt er één.”

'Er moet niets gebeuren’

Kortom wat te doen? De Haagse politiek moet de knoop gaan doorhakken. Stemmen de raadsleden in meerderheid tegen de verhuizing van de coffeeshop, dan laten ze de mensen van de Weimarstraat in de steek. Stemmen ze voor de verplaatsing van de coffeeshop naar de rand van De Uithof, dan zijn de bewoners en ondernemers daar ongetwijfeld heel boos over.

.Maar na de commissievergadering van gisteravond lijkt het beklonken. Ondanks alle vragen neigt meerderheid van de politiek neigt ernaar de verplaatsing van coffeeshop Galaxy toe te staan. Bijvoorbeeld raadslid Isabel Bos van coalitiepartij GroenLinks is daar vrij duidelijk over. ,,Als je de overlast in de Weimarstraat ziet, dan weet je dat er iets moet gebeuren. Dat is al járen onze wens. We hebben zeker nog vragen, maar ik ben er geweest en zie de nieuwe locatie wel zitten.”

Haken en ogen

Oppositiepartijen hebben meer moeite. ChristenUnie/SGP is ronduit tegen, net als Hart voor Den Haag. Dat ziet veel meer in de verhuizing van coffeeshops naar bedrijventerreinen. ,,De bezwaarschriften stromen al binnen, de rechtszaken worden al aangekondigd”, zegt raadslid Rachid Guernaoui ,,Hier zitten veel meer haken en ogen aan dan aan een plek op een industrieterrein.” (…)

Cambuur

Primeur voor nieuwe Cambuurstadion: voor het eerst is zo'n groot gebouw geïsoleerd met vezelhennep - Leeuwarder Courant (lc.nl) (3 juli 2024)

3700 vierkante meter aan isolatiemateriaal gemaakt van vezelhennep wordt momenteel in het nieuwe stadion van Cambuur geplaatst. Het is voor het eerst dat dit materiaal op zo grote schaal wordt toegepast.

Het is voor Chris Popping nog even wennen, werken met isolatiemateriaal van vezelhennep. De monteur van Plaveka uit Sint Annaparochie drukt in een van de nog af te werken skyboxen van het Kooi Stadion in Leeuwarden, het nieuwe thuis van SC Cambuur, met gemak de vierkante platen tussen de stalen profielen op de wanden. Totdat hij aankomt bij een deel van de wand waar de platen passend moeten worden gemaakt. Hij haalt zijn stanleymes door de vezels maar met weinig resultaat. „Dit is wol even lestich.”

Joan Veenstra kijkt toe. De directeur van de vestiging van bouwbedrijf Van Wijnen in Gorredijk is een man van de praktijk. „Ast it wat tinner makkest komst der sa trochhinne mei in sage”, tipt hij Popping.

Vooral toegepast in woningbouw

„Al it nije kost enerzjy”, zegt Veenstra even later over de korte strubbeling met het materiaal. „Moatst it even ûnderfine mar dêrnei fynst dyn wei wol wer.” Marco Tilma, projectleider bij Plaveka knikt. „De jonges binne wat oar materiaal went, it freget even om in oare manier fan tinken. Mar dat komt wol goed.”

Dat de monteurs van Plaveka moeten wennen, is ook niet zo gek. Vezelhennep is in opkomst als isolatiemateriaal maar is tot nog toe niet op zo’n grote schaal toegepast als nu in het Cambuur-stadion. „Wy ha it yn de wentebou al wol ris tapast mar fierder noch net”, zegt Veenstra. „Foar ús is dit eins foar it earst”, vult Tilma aan.

„Tot nu toe werd vezelhennep vooral veel gebruikt in de woningbouw bij renovatie en nieuwbouw”, vertelt Loraine Westerneng van GreenInclusive uit Drachten, het bedrijf dat het gewas in Friesland laat telen en verwerken tot isolatiemateriaal. De hennep die in het stadion komt, is geteeld in Sint Nicolaasga.

„Voor ons is dit een mooi volume op ook een hele gave plek waar veel mensen samenkomen”, vervolgt Westerneng. „Het is echt een groot icoonproject.”

Laten zien wat circulair kan

Voor Cambuur is dat ook de insteek, vertelt Edgar van Perlo als projectleider verantwoordelijk voor de bouw van het stadion. „We willen het stadion graag gebruiken om te laten ziet wat er op circular gebied kan.”

In het stadion komt dat op allerlei plekken terug. Zo bestaan de stoeltjes op de tribune voor de helft uit gerecycled kunststof, komen de kozijnen voor de grote ramen van de skyboxen uit een gebouw in Rotterdam en zijn ook alle deuren al eerder gebruikt. „Sels yn it beton sitte sirkulêre grûnstoffen”, zegt Veenstra. „En mei it gips is it lyksa”, zegt Tilma.

En er is dus de isolatie van de binnenwanden met vezelhennep. De platen van hennep zijn een duurzaam alternatief voor de steenwol die nu nog veel wordt gebruikt. Bij de productie van dit isolatiemateriaal komt ontzettend veel CO2 vrij. Voor vezelhennep geldt juist het tegenovergestelde. De hennep neemt CO2 op uit de lucht om te groeien en slaat die op in de plant. Met de hennep leg je daardoor juist CO2 voor langere tijd vast. Bovendien geeft het natuurlijke materiaal een fijner binnenklimaat.

Lisdodde en hennep als alternatief voor melk en tarwe: kan materiaal voor de bouw een nieuw verdienmodel zijn voor de boer? Lees dit artikel

De gemeente Leeuwarden zet dan ook vol in op de toepassing van het materiaal en stimuleerde de voetbalclub om er ook mee aan de slag te gaan. Vereniging Circulair Friesland bracht de verschillende partijen, naast Van Wijnen, Plaveka en Cambuur ook teler GreenInclusive en bouwmaterialenhandel Miedema, bij elkaar.

Circulair kost nog extra inspanning

Heel veel gedoe leverde dat overigens niet op. „We wienen der yn tsien minuten wol út dat dit een goed idee is”, vertelt Veenstra. Ook de extra kosten die er nu nog bij komen kijken, vormden geen struikelblok. „We nimme allegearre wat op ús. Sa komme we der wol út. As it suver en allinnich om jild giet, komt it nea op gong.”

De extra kosten zitten onder meer in de extra voorbereiding die het plaatsen van de henneppanelen nu nog kent omdat het product zo nieuw is. „Fan it simpelste ûnderdiel is it no it lestichtse wurden”, zegt Tilma.

Van Perlo herkent dat bij meer circulaire onderdelen in het stadion. Zo kostte het best wat moeite om de circulaire stoeltjes voor elkaar te krijgen. „We zijn de eersten die dit willen”, vertelt hij. „Toen we met de vraag kwamen, zeiden partijen in eerste instantie nee. Er zit ontzettend veel regelgeving aan en dat maakt het niet eenvoudig. Voor de hennep geldt dat overigens ook. Het mag om die reden bijvoorbeeld niet in brandwerende muren.”

Ondanks de uitdagingen is het toch een proces waar ze door heen zullen moeten, zeggen de drie. „It wichtichste is dat it op gong komt”, zegt Veenstra.

Markt in beweging brengen

Zo kijkt Westerneng er ook tegenaan. „We hebben ook gewoon steeds meer volume nodig om onze boeren een bepaalde afzet te kunnen garanderen en de volgende stappen te nemen richting bijvoorbeeld een eigen productielocatie in Leeuwarden. Daar zijn we nu druk mee bezig maar er zijn nog wel wat uitdagingen zoals de plek en de energievoorziening. Maar het belangrijkste is dat er een stevige basis ligt en daar helpt een project als dit zeker bij.”

Die basis wordt alleen maar sterker als de vraag er is. „Alleen als je als opdrachtgever de vraag stelt, zet je de markt in beweging”, zegt Van Perlo. Veenstra knikt. „De bou is wol wat konservatyf mar it begjint te feroarjen.”

Veenstra en Tilma zien de toepassing van vezelhennep in de nabije toekomst wel een vlucht nemen. „Wy binne it al oan it opskalen”, zegt Veenstra. „Wat ús oanbelanget is it aanst de standert.” Tilma denkt dat de toepassing in het stadion ook weer nieuwe deuren opent. „Der sil wol mear fraach komme no’t it sa yn‘e picture stiet. In stadion is dochs wat oars as tsien wenten.”

Bekifft am Steuer

In première gegaan op 8 jul 2024

Für uns geht's jetzt bis August in die Sommerpause - zumindest in der ARD Mediathek. Auf Instagram gibt's weiter frischen Content zu Themen und Reportagen, die euch besonders interessiert haben.

Gras ist jetzt legal. Trotzdem fahren Kiffer wie Uwe immer mit der Unsicherheit: Verliere ich meinen Führerschein, wenn die Polizei jetzt einen Drogentest von mir verlangt? Diese Frage beschäftigt viele, die regelmäßig Cannabis konsumieren, besonders seit der Legalisierung. Uwe ist Nutzhanf-Landwirt mitten im fränkischen Hinterland und deshalb täglich auf sein Auto angewiesen. Für ihn wäre ein Fahrverbot nicht nur lästig, sondern könnte seine gesamte Existenz gefährden.

Der neue THC-Grenzwert von 3,5 Nanogramm THC pro Milliliter Blut schürt jetzt bei vielen die Hoffnung, wenigstens am Tag nach dem letzten Cannabis-Konsum kein Fahrverbot mehr riskieren zu müssen. Doch wie realistisch ist diese Hoffnung tatsächlich? Kann man wirklich so einfach die THC-Konzentration im Blut kontrollieren und damit das Risiko minimieren?

Um diesen Fragen auf den Grund zu gehen, starten Uwe und Y-Reporter Sebastian ein Experiment: Ab welcher Menge Weed bin ich eine Gefahr im Straßenverkehr und wann kann ich nach dem neuen Grenzwert wieder unbeschwert ins Auto steigen? (...)

 Brief SMC aan leden Tweede Kamer

Brief SMC aan leden Tweede Kamer, 1 juli 2024 - publicatieversie        

Utrecht, 1 juli 2024

Geachte leden van de Tweede Kamer,

De afgelopen maanden hebben wij met interesse het debat over het drugsbeleid gevolgd, met name waar het ging over cannabis en het experiment gesloten coffeeshopketen.

Allereerst willen wij u bedanken voor uw inzet voor de democratie. De inspanning die gepaard gaat met het lezen van alle documenten, rapporten en Kamerstukken vraagt veel van Kamerleden, zeker in een continu veranderende en steeds complexere wereld. Velen van u zitten voor het eerst in de Tweede Kamer. Omdat er veel debatten worden gevoerd over het drugsbeleid, willen wij u met deze brief graag meer achtergrondinformatie en context geven, die relevant is voor de discussie over het drugsbeleid in het algemeen en cannabis en het coffeeshopbeleid in het bijzonder. Vanwege de complexiteit van de materie en de lange voorgeschiedenis is inmiddels sprake van een uitgebreid dossier.

De Stichting Maatschappij en Cannabis^[1] is een algemeen nut beogende instelling (ANBI) die is opgericht in 2014. Mede namens 12 andere organisaties sturen wij u deze brief. Zie voor meer informatie de twee bijlagen: de factsheet Stichtingen en de factsheet Coffeeshopverenigingen.

Feiten en cijfers

Na alcohol en tabak is cannabis het meest gebruikte genotmiddel in Nederland. Bijna een kwart van de volwassen bevolking heeft wel eens cannabis gebruikt.^[2] In 2009 heeft het RIVM in opdracht van  het ministerie van VWS een vergelijking gemaakt van de schadelijkheid van drugs. In totaal zijn toen 19 genotmiddelen gerangschikt naar hun schadelijke karakter. Alcohol en tabak scoren hoog op de schaal van schadelijkheid voor de volksgezondheid en zijn daarmee relatief schadelijker dan veel andere drugs. Heroïne en crack zijn samen met alcohol en tabak de meest schadelijke drugs. Volgens deze rangschikking is cannabis een stuk minder schadelijk. Het middel staat op plaats 11 in de middencategorie.^[3] Dit beeld wordt bevestigd door andere onderzoeken.^[4] Cannabis is (veel) minder schadelijk dan andere genotmiddelen. Ook is er niemand gestorven aan de acute effecten van hasj of wiet. Dit staat in schril contrast tot bijvoorbeeld alcohol (2.400 doden per jaar) of tabak (20.000 doden per jaar).^[5]

Meerderheid van de bevolking is voor legaliseren

Onlangs bleek opnieuw dat een ruime meerderheid van de Nederlanders (60%) voorstander is van de legalisering van de productie, levering en verkoop van cannabis.^[6] Dit beeld bevestigt de uitkomsten van eerdere onderzoeken, zoals het onderzoek uit 2023 van het EenVandaag Opiniepanel, waaruit bleek dat het volledig legaliseren van hasj en wiet op steun van een meerderheid van de bevolking kan rekenen. Ruim de helft (55%) vindt dat cannabis volledig legaal moet worden.^[7] Of een eerder onderzoek van Motivaction uit 2015, waaruit bleek dat een meerderheid (70%) van de Nederlanders wil dat de hennepteelt wordt gereguleerd of volledig wordt vrijgegeven.^[8] 

Schatkist

In het verleden is meerdere keren uitgezocht wat het legaliseren van de teelt van cannabis betekent voor de schatkist. De schattingen lopen uiteen tussen de 400 en 850 miljoen euro.^[9] Dit staat nog los van de besparing van de kosten voor het bestrijden van de illegale hennepteelt. Deze kosten bedragen honderden miljoenen euro’s per jaar. Al met al kan het legaliseren van de productie, distributie en verkoop van cannabis de samenleving rond de 1 miljard euro per jaar opleveren.

Internationaal

In Duitsland is de teelt, het bezit en de recreatieve consumptie van cannabis inmiddels legaal.^[10] Vanaf april 2024 mogen Duitsers tot drie cannabisplanten telen en 25 gram cannabis legaal op zak hebben.^[11] Daarmee is Duitsland het negende land dat het recreatieve gebruik van cannabis landelijk legaliseert, na Canada, Georgië, Luxemburg, Malta, Mexico, Zuid-Afrika, Thailand en Uruguay.^[12] In de VS hebben inmiddels 24 van de 50 Staten cannabis gelegaliseerd.^[13] De afgelopen jaren hebben deze Staten miljarden dollars verdiend aan de gereguleerde verkoop van cannabis.^[14]

Een van de redenen waarom deze landen hebben gekozen voor het legaliseren van cannabis is dat legalisering meer mogelijkheden biedt om de markt goed te reguleren. Zowel het productie- als het verkoopproces wordt uit de illegaliteit gehaald en kan daardoor beter worden gecontroleerd. Zonder legalisering zou dat niet mogelijk zijn. Dit is ook een belangrijke aanleiding geweest voor het experiment gesloten coffeeshopketen in Nederland.

Daarnaast kan meer onderzoek worden gedaan naar de gezondheidseffecten van cannabis en kunnen zowel politie als justitie zich focussen op andere criminele activiteiten. Meer dan 70 procent van alle handhavingscapaciteit bij politie en justitie gaat immers op aan het bestrijden van drugscriminaliteit. Deze capaciteit kan niet worden besteed aan zedenmisdrijven, kinderporno, mensenhandel, wapens, diefstal, oplichting, cybercrime, witwassen, milieudelicten en andere misdrijven.^[15] Een deel van het geld dat jaarlijks wordt verdiend met de gereguleerde verkoop van cannabis kan worden besteed aan preventie en aan gezondheidsprogramma’s voor verslaafden aan andere drugs.

Scheiding der markten: harm reduction

Het Nederlandse gedoogbeleid bestaat sinds de jaren 70 van de vorige eeuw. Als reactie op de heroïne-epidemie in de grote steden (Nederland telde destijds 100.000 heroïnejunks) besloot de overheid in 1976 tot een scheiding der markten: de scheiding tussen cannabis en drugs met een onaanvaardbaar risico, zodat consumenten van cannabis niet, althans minder gemakkelijk, in aanraking zouden komen met onaanvaardbaar gevaarlijke drugs. De scheiding der markten is dus een belangrijke maatregel die bijdraagt aan het beperken van de schade aan de (volks)gezondheid, het handhaven van de openbare orde en het bevorderen van de veiligheid in gemeenten.

Het Nederlandse drugsbeleid gericht op volksgezondheid werd alom geprezen door hulpverveners en drugsspecialisten uit de ons omringende landen en geleidelijk werd ook daar de wetgeving hierop aangepast en de verslavingszorg geïntensiveerd. Aanvankelijk wilde de overheid zelfs overgaan tot volledige legalisering van cannabis, maar vanwege de internationale drugsverdragen is uiteindelijk gekozen voor het invoeren van het zogenaamde gedoogbeleid, waarbij de verkoop en het bezit van een kleine hoeveelheid cannabis werden gedoogd.

In de jaren 80 en 90 groeide het aantal coffeeshops in Nederland gestaag. Als reactie daarop kwam de overheid in 1996 met een gedoogstelsel (ook wel bekend als de AHOJG-criteria) om het aantal coffeeshop te reguleren. Een van de voorwaarden was dat een coffeeshop niet meer dan 500 gram cannabis in voorraad mocht hebben. De productie, handel en een voorraad van meer dan 500 gram cannabis bleef verboden en strafbaar. Sindsdien is de problematiek rond de illegale achterdeur alleen maar erger geworden, vooral toen de overheid begin deze eeuw de jacht opende op de illegale hennepteelt. Tot op de dag van vandaag legt deze jacht een onevenredig groot beslag op de capaciteit van politie en justitie.^[16]

Coffeeshops

De coffeeshops zijn dus geen oorzaak van het probleem, maar een belangrijk onderdeel van de oplossing. Het zijn streng gecontroleerde verkooppunten die de scheiding der markten bevorderen en de toegang van minderjarigen tot cannabis voorkomen. Gecombineerd met voorlichting en een harde aanpak van straatdealers dragen coffeeshops bij aan het tegengaan van de consumptie van cannabis onder minderjarigen en aan het voorkomen van drugsoverlast. Coffeeshops zijn rustige en veilige plekken waar volwassen personen cannabis kunnen kopen en consumeren.

Niet voor niets leidde het besluit van de regering tijdens de corona-epidemie in 2020 om coffeeshops te sluiten tot lange rijen voor de coffeeshops en werd dit voorstel binnen 24 uur teruggedraaid, onder druk van de burgemeesters, die vreesden dat de illegale straathandel in drugs zou opbloeien door de gedwongen sluiting.^[17] Daarmee is nogmaals het grote, maatschappelijke belang aangetoond van een gereguleerde markt en van de essentiële rol die coffeeshops daarin vervullen.

Experiment

Op 1 juli 2020 is de Wet experiment gesloten coffeeshopketen (34997) in werking getreden. Een ruime meerderheid heeft ingestemd met dit wetsvoorstel, zowel in de Eerste als de Tweede Kamer.^[18] Aanvankelijk bestond er binnen de coffeeshopbranche veel bezwaar tegen de opzet van het experiment. Desondanks leveren de deelnemende coffeeshophouders een actieve bijdrage aan de uitvoering van het experiment. Het vergt de nodige inspanning om de beleidsregels en het nieuwe track and trace systeem met succes in de praktijk uit te voeren. Door middel van intensief overleg met de betrokken ministeries en gemeenten leveren zij een bijdrage aan het verbeteren van het praktische en wetenschappelijke niveau van het experiment.

Begin dit jaar stelde een aanzienlijk deel van uw Kamer het gehele experiment (dat in 2017 was aangekondigd) nog ter discussie. Partijen als de PVV, NSC, CDA, CU en SGP spraken de vrees uit dat reguleren kan leiden tot meer gebruik en verdere normalisering van cannabis en zijn van mening dat het experiment slecht te rijmen valt met het streven naar een gezonde jeugd.^[19]

Zoals wij hierboven hebben aangegeven, vervullen de coffeeshops juist een belangrijke rol als het gaat om het beschermen van onze jeugd. Uit talloze onderzoeken blijkt dat de leeftijdsgrens goed wordt nageleefd door de sector (in tegenstelling tot de verkoop van meer riskante middelen, zoals tabak en alcohol). Ook wordt hiermee voorkomen dat jongvolwassenen in aanraking komen met andere, meer schadelijke drugs.

De meesten van u zijn opgegroeid in een land met gedoogde en streng gereguleerde coffeeshops. Daardoor kunt u zich misschien moeilijk een voorstelling maken van een situatie zonder coffeeshops en van de enorme overlast die dat zou veroorzaken door de opkomst van straatdealers, wietscooters en hasjtaxi’s. Zo leidde in 2012 het voorstel om de wietpas in te voeren juist tot een toename van het aantal straatdealers, waardoor minderjarigen veel eenvoudiger aan allerlei drugs konden komen. Op straat is namelijk geen scheiding der markten of controle van de leeftijdsgrens van 18 jaar. Vanwege de illegale handel is de wietpas uiteindelijk afgeschaft en nooit landelijk ingevoerd.^[20]

Maximale handelsvoorraad 500 gram

De maximale handelsvoorraad is in 1997 (bijna 30 jaar geleden) bepaald op 500 gram, toen er nog ongeveer 1200 coffeeshops waren. Deze grens stamt uit een tijd dat er voldoende coffeeshops waren om aan de vraag te kunnen voldoen.^[21] In 2024 staat de teller echter op 565 coffeeshops^[22] en is een maximale handelsvoorraad van 500 gram echter volstrekt onwerkbaar, niet in de laatste plaats omdat het aantal coffeeshops ten opzichte van de jaren 90 meer dan gehalveerd is.

Wij zijn voorstander van het introduceren van een gemiddelde weekvoorraad voor alle coffeeshops, niet alleen voor coffeeshops die deelnemen aan het experiment gesloten coffeeshopketen.^[23] Een alternatief zou kunnen zijn om de gedoogcriteria zodanig aan te passen dat de lokale driehoek de ruimte krijgt om te kiezen voor een handelsvoorraad van 1 of 1,5 kilo.^[24] Dat biedt meer ruimte voor lokaal maatwerk, waarbij de burgemeester een integrale belangenafweging kan maken. Het verhogen van de maximale handels-hoeveelheid biedt ondernemers meer zekerheid en komt de veiligheid ten goede, doordat de voorraad niet meer meerdere keren per dag hoeft te worden aangevuld, hetgeen leidt tot overvallen, diefstal, etc.

Bezit

Ook voor consumenten is het beleid onduidelijk en ondoorzichtig. Omdat het bezit van een kleine hoeveelheid cannabis, bestemd voor eigen gebruik, formeel gezien nog steeds strafbaar is op grond van de Opiumwet, bestaat de kans dat een volwassen consument cannabis koopt bij een coffeeshop, naar buiten loopt en wordt aangehouden door de politie, die de zojuist gekochte cannabis in beslag neemt op grond van de Aanwijzing Opiumwet.^[25] Dat valt niet uit te leggen, zeker niet als het om een coffeeshop gaat die deelneemt aan het experiment gesloten coffeeshopketen.

Daarom pleiten wij ervoor om, net als in andere landen, het bezit van kleine hoeveelheden cannabis, bestemd voor eigen gebruik, te decriminaliseren en legaal te maken, zodat volwassen burgers die tot 30 gram cannabis (gebruikershoeveelheid) in bezit hebben zeker weten dat ze niet kunnen worden vervolgd en ook niet hoeven te vrezen voor inbeslagneming.^[26] Hierbij kan een uitzondering worden gemaakt voor minderjarigen, net als bij alcohol, waarvoor eveneens een leeftijdsgrens geldt van 18 jaar.^[27] Daarmee blijft het verboden voor jongeren onder de 18 jaar om cannabis in bezit te hebben. Dat is in lijn met de bestaande gedoogcriteria voor coffeeshops en draagt bij aan de bescherming van minderjarigen.  

Teelt

De teelt van cannabisplanten is verboden op grond van de Opiumwet, ongeacht de hoeveelheid planten. De mythe dat de teelt van 5 planten zou zijn toegestaan, klopt niet. Ook de teelt van 5 planten of minder is verboden, maar dit wordt meestal niet strafrechtelijk vervolgd, omdat dan in beginsel wordt aangenomen dat er geen sprake is van beroeps- of bedrijfsmatige teelt. De planten die worden aangetroffen worden wel in beslag genomen.^[28]

Huurders in de sociale sector worden direct uit huis gezet bij de ontdekking van thuisteelt, ongeacht het aantal planten. Op grond van de Wet Damocles (artikel 13b Opiumwet) kunnen burgemeesters een woning sluiten als daar een of meerdere cannabisplanten worden aangetroffen.

In andere landen, waaronder Duitsland, mogen volwassenen tot 3 cannabisplanten legaal telen voor eigen gebruik. Hierdoor worden deze mensen minder afhankelijk van de illegale markt, waar nauwelijks controle is op de veiligheid voor de omgeving of op het gebruik van schadelijke middelen bij de teelt.

Wij pleiten ervoor om een dergelijke mogelijkheid ook in Nederland te introduceren en de teelt van een paar planten voor eigen gebruik te decriminaliseren en legaal te maken, zodat volwassen mensen zelf kunnen voorzien in hun behoefte en niet hoeven bij te dragen aan het in stand houden van illegale hennepteelt. Uiteraard kan ook hier een uitzondering worden gemaakt voor minderjarigen.

Hiermee kan worden voorkomen dat mensen moeten vrezen dat ze hun huurwoning uit worden gezet, omdat ze een paar wietplanten in de tuin of op het balkon hebben staan. Zolang er geen sprake is van grootschalige beroeps- of bedrijfsmatige hennepteelt, is er geen aanleiding voor de overheid om daartegen op te treden op grond van de Wet Damocles. De aanpak van de teelt voor eigen gebruik kost onnodig veel capaciteit en leidt vaak tot grotere maatschappelijke problemen. Voor betrokkenen is de impact vaak erg groot, zeker voor gezinnen met jonge kinderen. Ook voor patiënten die om medische redenen cannabis telen en gebruiken heeft dit zeer ingrijpende gevolgen. Daarnaast is er geen onderzoek gedaan naar wat er gebeurt nadat een burgemeester een woning heeft gesloten. Of het sluiten van een woning het gewenste effect heeft is niet bekend.^[29]

Cannabis en verkeer

Tenslotte vragen wij uw aandacht voor de situatie rond cannabis en verkeer. Sinds 1 juli 2017 gelden er limieten voor het gebruik van drugs in het verkeer. Deze limieten gelden ook voor cannabis. Voor cannabis geldt een limiet van 3,0 microgram THC (werkzame stof) per liter bloed. Voor het gebruik van cannabis, in combinatie met andere drugs of met alcohol, geldt een limiet van 1,0 microgram THC (werkzame stof) per liter bloed.^[30]

Uiteraard onderschrijven wij het belang van het bevorderen van de verkeersveiligheid en het voorkomen van ongevallen. Rijden onder invloed moet zoveel mogelijk worden voorkomen en het gebruik van cannabis kan de rijvaardigheid nadelig beïnvloeden. De aanwezigheid van THC in het bloed heeft echter weinig te maken met de effecten van THC op het rijgedrag. Deze effecten duren 4 tot 6 uur. THC blijft echter tot 14 uur na gebruik aantoonbaar aan de hand van een speekseltest. Ook iemand die niet meer onder invloed is, kan dus positief scoren bij een controle. In het bloed kan THC tussen 12 tot 24 uur na gebruik worden vastgesteld bij iemand die niet frequent cannabis gebruikt. Als iemand frequent cannabis gebruikt, kan THC zelfs 2 tot 7 dagen na gebruik nog via een bloedonderzoek worden vastgesteld.^[31]

Zodra een gehalte aan THC boven de wettelijke norm van 3,0 wordt vastgesteld, leidt dit automatisch tot strafrechtelijke vervolging en een melding bij het CBR. Het CBR moet dan verplicht een onderzoek naar de rijgeschiktheid opleggen.^[32] Tijdens dit onderzoek wordt het rijbewijs geschorst. Hiermee is in veel gevallen sprake van een verkapt verbod op het gebruik van cannabis, in plaats van een maatregel die is bedoeld om de verkeersveiligheid te beschermen. Na 6 uur is immers geen sprake meer van het besturen van een voertuig onder invloed van een stof die de rijvaardigheid zodanig vermindert dat men niet tot behoorlijk besturen in staat moet worden geacht.^[33] Desondanks laat de regelgeving het CBR geen enkele ruimte om een belangenafweging te maken en op grond van persoonlijke belangen van de betrokkene hiervan af te wijken.^[34]

Wij roepen uw Kamer dan ook op om de regelgeving met betrekking tot cannabis in het verkeer te herzien. In dit kader willen wij u er graag op wijzen dat de stichting Verbond voor Opheffing van het Cannabisverbod (VOC) deze zomer met een landelijke voorlichtingscampagne komt over cannabis en verkeer.

Tot slot

Wij hopen dat we met deze brief uw beeld rond cannabis en het gedoogbeleid enigszins hebben kunnen bijstellen. Mocht u of een van uw medewerker(s) meer over deze onderwerpen willen weten of hierover met ons van gedachten willen wisselen, dan gaan we graag met u in gesprek. Hieronder treft u onze gegevens aan.

Gerrit Jan ten Bloemendal (secretaris SMC)  / 

De volgende stichtingen en coffeeshopverenigingen onderschrijven de inhoud van deze brief.

• Raimond Dufour, Stichting Drugsbeleid https://drugsbeleid.nl/
• August de Loor, Stichting Adviesburo Drugs https://augustdeloor.nl/
• Derrick Bergman, Stichting Verbond voor Opheffing van het Cannabisverbod (VOC) https://voc-nederland.org/ 
• Simone van Breda, Bond van Cannabis Detaillisten (BCD) https://www.coffeeshopbond.nl/ 
• Sander Hewitt, Platform Cannabisondernemingen Nederland (PCN) https://platformcannabis.nl/ 
• Wilco Sijm, Team Haarlemse Coffeeshopondernemers (THC) 
• Marc Josemans, Vereniging Officiële Coffeeshops Maastricht (VOCM) 
• Erdogan Demirci, Vereniging Coffeeshops Eindhoven (VCE) 
• Margriet van der Wal, Vereniging Actieve Bredase Coffeeshops (ABC) 
• Stan Esmeijer, Vereniging Coffeeshop Platform Nijmegen (CPN) 
• Willem Vugs, Vereniging De Achterdeur (VDA) 
• Jack Stikvoort, namens de Leidse Vereniging van Cannabis Detaillisten (LVCD)

Met vriendelijke groet,

Jeroen Bos

Voorzitter SMC

Bijlagen:

• Factsheet stichtingen
• Factsheet coffeeshopbranche