PODR 6 juni 2023
Peace On Drugs Radio
Elke dinsdagavond tussen 19:00 en 21:00 is dit unieke programma - live en lineair - te beluisteren via internet.
De website van Willem de Ridder – www.ridderradio.com – is de thuisbasis van Peace on Drugs Radio. Bij Ridderradio is er geen centrale studio, maar maken mensen de uitzending vanaf hun computer thuis of op locatie. Niet alleen kun je ze horen en sommigen ook zien, je kunt ook met ze in contact komen via de Ridder Radio Text- en Voice- Chat. Is er geen live programma, dan hoor je hoorspelen, sprookjes, interviews en andere juweeltjes uit het Willem de Ridder Radio Archief!
Hieronder vind je een 4-tal knoppen (linkjes) om de stream te starten en te luisteren naar de uitzendingen.
Toelichting: Hieronder vind je een aantal bronnen die de basis vormen voor de onderwerpen die in de uitzending van vanavond aan bod zullen komen. Een wezenlijk deel van de teksten is hier te lezen, de complete tekst vind je in de orginele bron. Via de groengekleurde linkjes kom je bij de orginele bron. Zie je (...) dan gaat de tekst daar verder of er gaat tekst aan vooraf.
Vorige week
Blowverbod op de Burgwallen Oude-Zijde en omgeving - Gemeente Amsterdam (16 mei 2023)
(...)"Als de overlast onvoldoende afneemt, wordt gekeken naar de mogelijkheden om blowen ook op terrassen van coffeeshops te verbieden."(...)
Ferry de Boer (BCD):
"Neen, de volgende en derde stap wordt dan een afhaalverbod van donderdagmiddag 16:00 uur t/m zondagavond sluitingstijd." (WhatsApp, 30 mei 2023)
Samenstelling nieuwe Eerste Kamer 2023 - Parlement.com
Aan de hand van de door de kiesraad vastgestelde uitslag en gegevens uit het eigen biografisch archief i stelde PDC de samenstelling van de toekomstige Eerste Kamer vast ten behoeve van Parlement.com.
Op deze hoofdpagina vindt u voor de gekozen Kamerleden de man/vrouw-verhouding, leeftijdsverdeling, migratie-achtergrond, opleidingsniveau, maatschappelijke achtergrond en woonprovincie. U kunt doorklikken naar de verschillende partijen om te zien wie er volgens de prognose in de Kamer zouden komen. Bij die kandidaten is beknopte biografische informatie beschikbaar. (...)
De biografieën van de nieuwe Eerste Kamerleden worden in beperkte vorm weergegeven. Het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën is noodgedwongen opgeschort omwille van het ontbreken van publieke middelen. Vindt u ook dat ons biografisch archief, inclusief daarop gebaseerde statistische gegevens, moet blijven bestaan? Laat dan nu een digitale steunbetuiging na:
Gast vanavond: Adriaan Bronkhorst
The 1961 Single Convention on Narcotic Drugs is a most cynical text, probably the most cynical text produced in history, as it sacrifices global human health and spiritual wellbeing and even the survival of our biotope, pretending to protect them. Instituting a universal ban on the use of mind-enhancing substances, nature’s most beneficial plants for individual wellness and humanity’s survival are withhold from us by power hungry empire-builders. The human species is henceforth imprisoned in his authoritarian masters’ mind, separated from biodiversity’s evolutionary balancing process and thrown into the revolution of capitalism’s wars on all things noble, sublime and self-sacrificing, thus creating hubris and decay, slavery and poverty in the midst of islands of obscene wealth. The second half of the XX century has equally seen the flowering and blossoming of human and peoples’ rights and, in line with the attacks of the masters, their constant violation. The one positive result of this ongoing antagonism is the growing awareness of these historical injustices that fuel ongoing social, economic, civil and political grievances in disrupted societies that urgently need to be repaired and of the way to do it. Thru Transitional Justice, an approach underpinning the duties of States and the rights of victims in the search for national reconciliation, often embodied in Truth and Reconciliation Commissions like in South-Africa. The concept of transitional justice is, however, increasingly being used to pursue the more revolutionary task of shaping the future through practices of resistance that simultaneously hold the oppressors and enablers as well as the victims accountable for their crimes.
The War on Drugs, the prohibition of the Plants of the Gods and the brutal and murderous control policies implemented by the UN and its enablers - the quasi-totality of its members - has made of the first ever attempt to a universal undertaking to organize the human future a criminal undertaking. The challenge now lies with the victims, the users, who will have to face their opponents and, with the help of civil revolution, find together with them the way out that will enable further coexistence.
Zie ook: Supercalifragilisticexpialidocious PODR 23 mei 2023 - Cannabis Kieswijzer (cannabis-kieswijzer.nl)
Rapportage voormeting 2021
Onderzoeksrapportage experiment gesloten coffeeshopketen | Tweede Kamer der Staten-Generaal 31 mei 2023)
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
Datum 31 mei 2023
Onderwerp Aanbieding onderzoeksrapportage experiment gesloten coffeeshopketen
Met deze brief bieden wij uw Kamer het rapport ’Onderzoek Experiment gesloten coffeeshopketen, Rapportage voormeting 2021´aan. Het experiment gesloten coffeeshopketen moet duidelijk maken of gereguleerde productie, distributie en verkoop van cannabis mogelijk is en wat de effecten hiervan zijn op het gebied van onder andere criminaliteit, volksgezondheid en preventie. Het onderzoek hiernaar wordt in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) uitgevoerd door een onderzoeksconsortium bestaande uit Breuer&Intraval, Rand Europe en het Trimbos-instituut.
Het voorliggende rapport betreft een voormeting. Het onderzoeksconsortium is in het najaar van 2021 gestart met het verzamelen van data in tien gemeenten die deelnemen aan het experiment en negen vergelijkingsgemeenten die door de onderzoekers zijn geselecteerd. Aanvankelijk werden deze data verzameld voor de nulmeting, een meting om de situatie voorafgaand aan de start van de verkoop van de gereguleerde teelt in beeld te brengen. Echter, vanwege het uitstel van de start van het experiment en de door het kabinet gewenste toevoeging van een extra grote gemeente aan het experiment[1], is besloten om de resultaten die zijn opgehaald in het najaar van 2021 te gebruiken voor een voormeting en het jaar daarop alsnog een nulmeting uit te voeren. De voormeting biedt inzicht in de in 2021 verzamelde data. In de opvolgende rapportages, de nulmeting en de monitoringsrapportages, komen alle onderzoekscategorieën aan bod[2].
- teelt en distributie
- aanbod en gebruik
- overlast en criminaliteit
- volksgezondheid
- werking van de gesloten keten
- relatie tot andere ontwikkelingen
De voormeting biedt inzicht in de stand van zaken op het gebied van het gemeentelijke coffeeshopbeleid, het cannabisgebruik, de (gedoogde) verkoop van cannabis vanuit coffeeshops, de ervaren overlast en de illegale verkoop van softdrugs in de negentien ‘onderzoeksgemeenten’. In de voormeting is geen onderscheid gemaakt tussen de deelnemende of vergelijkingsgemeenten[1]. Om gegevens te verzamelen hebben de onderzoekers onder meer veldwerk verricht bij coffeeshops, enquêtes afgenomen bij bezoekers en omwonenden, een analyse uitgevoerd op menukaarten van coffeeshops over de beschikbare cannabissoorten en hun prijs en is er gebruik gemaakt van een online crowdsourcing-enquête om meer zicht te krijgen op de illegale markt.
De dataverzameling voor de nulmeting is inmiddels afgerond. Hierover zal later dit jaar worden gerapporteerd door de onderzoekers.
De Minister van Justitie en Veiligheid, De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
D. Yeşilgöz-Zegerius Ernst Kuipers
[1] De onderzoekers geven aan dat de belangrijkste reden hiervoor is dat ten tijde van de dataverzameling de samenstelling van de twee onderzoeksgroepen nog niet definitief was. Na de voormeting is Haarlem als tiende vergelijkingsgemeente toegevoegd aan de controlegroep. Het nu al inzichtelijk maken van verschillen tussen de twee groepen is onnodig verwarrend en irrelevant. Dit gebeurt wel in de nieuwe nulmeting (zie Hoofdstuk 2).
[1] Coalitieakkoord Rutte IV 2021-2025
[2] Het onderzoek is toegelicht in de Kamerbrief van 7 juli 2022. Kamerstuk 24077-502
Om alvast een indruk te krijgen van onder meer het cannabisgebruik, de gedoogde cannabisverkoop door coffeeshops en de illegale cannabisverkoop in de gemeenten die betrokken zullen zijn bij het Experiment Gesloten Coffeshopketen, is een voormeting uitgevoerd. Het onderzoek is uitgevoerd door Breuer&Intraval, RAND Europe en het Trimbos-instituut in opdracht van het WODC. Het onderzoek gaat over 19 gemeenten die betrokken zullen zijn bij het nog te starten experiment.
Cannabisverkoop in coffeeshops
In alle 110 coffeeshops waarvan de onderzoekers de menukaart hebben geanalyseerd, werd wiet verkocht. Vrijwel alle coffeeshops verkochten ook hasj (108 shops) en voorgedraaide joints (105 shops). Daarnaast verkocht circa één op de drie coffeeshops ‘edibles’, eetbare producten waarin cannabis is verwerkt en die niet als concentraat, olie of supplement worden verkocht. De belangrijkste redenen voor aanschaf van cannabis in een coffeeshop zijn de gunstige en goed te bereiken locatie, de verkoop van een hoge kwaliteit van cannabis, en een goede sfeer en vriendelijk personeel.
Cannabisverkoop op de illegale markt
Op de illegale cannabismarkt in de onderzochte gemeenten koopt men geregeld niet meer dan de maximale verkoophoeveelheid per transactie (5 gram) waaraan coffeeshops zich moeten houden. Van wiet werd in 32% van de gevallen minder dan 5 gram gekocht; bij hasj gaat het om 38% van de transacties. Voor personen die cannabis op de illegale markt kopen, zijn de prijs en de prijs-kwaliteit verhouding de belangrijkste redenen om dit niet in een coffeeshop te doen. Zij kopen hun cannabis op de illegale markt voornamelijk via een bezorgdienst of 06-dealer.
Experiment gesloten coffeeshopketen
Tijdens het Experiment gesloten coffeeshopketen wordt in tien interventiegemeenten geëxperimenteerd met de verkoop van legaal geteelde cannabis. Het experiment moet duidelijk maken of gereguleerde productie, distributie en verkoop van op kwaliteit gecontroleerde cannabis mogelijk is. Ook moet blijken wat de effecten hiervan zijn op de illegale markt, volksgezondheid, openbare orde en overlast en eventuele verplaatsingseffecten. Het experiment start naar verwachting tussen februari en mei 2024. Voorafgaande en tijdens het experiment vindt onderzoek plaats in de interventiegemeenten evenals in tien vergelijkingsgemeenten waar het reguliere cannabisaanbod zal blijven gelden. Deze voormeting is uitgevoerd tijdens de coronapandemie en er is een extra vergelijkingsgemeente aan het onderzoek toegevoegd. Vanwege de mogelijke invloed hiervan op de resultaten, wordt op dit moment een nieuwe nulmeting uitgevoerd. De resultaten daarvan worden afgezet tegen die van de vervolgmetingen.
Onderzoek Experiment Gesloten Coffeeshopketen (wodc.nl) (31 mei 2023)
Aboutalebs ‘war on drugs’
De ongekende reeks explosies in Rotterdam zorgt voor discussie over de war on drugs van burgemeester Aboutaleb. Bewijst het geweld dat de aanpak werkt, of juist niet?
Rotterdam is ruw ontwaakt uit de Koningsdag-droom. Een dag lang leek alles mooi, vrolijk en veilig in de stad. Maar vier dagen en vier explosies later weten we weer waar we staan. De teller staat inmiddels op vijftig aanslagen dit jaar, een angstaanjagend record. (...)
(...) Voor burgemeester Aboutaleb is dat geen nieuws. Er is geen onderwerp waar hij de afgelopen twee jaar zoveel over sprak als de bestrijding van de drugsmaffia. Zijn reis naar Colombia vorig jaar was een noodkreet. ,,De invloed op onze havens, onze straten, onze samenleving is desastreus”, zei Aboutaleb daar. ,,We zien nietsontziend geweld en crimineel geld dat de economie vergiftigt.”
Zijn lobby leidde tot tientallen Haagse miljoenen extra voor de Rotterdamse war on drugs. Politie en douane zijn hem dankbaar. Maar het antwoord van de onderwereld is er inmiddels ook. Het filmpje dat Aboutaleb zondagnacht opnam, onderstreepte onbedoeld de brutaliteit: twee uur nadat hij vanuit Crooswijk de stad toesprak (‘Ik hoop dat zo snel mogelijk de rust wederkeert’), ging in de Witte de Withstraat een nieuw explosief af. (...)
Minister Yesilgoz mikt op Europese maatregelen tegen drugsimport (nos.nl) (5 juni 2023)
Drugsimport moet in Europees verband worden tegengewerkt. Dat is de boodschap waarmee minister Dilan Yesilgoz van Justitie vandaag naar de Antwerpse haven afreist voor overleg met collega's. Veel drugs, waaronder cocaïne, worden via containerschepen Europa binnengesmokkeld.
Nederland, België, Duitsland, Frankrijk, Spanje en Italië bespreken in de Belgische havenstad hoe criminelen het leven zuur gemaakt kan worden. "We moeten ons deel van Europa heel onaantrekkelijk maken", zegt Yesilgoz. "We moeten het verdienmodel kapot maken."
Concreet zijn er plannen voor zogenoemde havenofficieren, die ervoor moeten zorgen dat informatie sneller wordt gedeeld tussen Europese havens. Verder moet er volgens de minister een gezamenlijke aanpak komen voor uithalers (die drugs ophalen als containers aan land zijn) en zou het makkelijker moeten worden om crimineel vermogen af te pakken.
Waterbedeffect
Ook pleit Yesilgoz ervoor om maatregelen die Nederland en België al hebben genomen, zoals digitaal verzegelen van containers en betere screening van havenpersoneel, in andere landen ook in te voeren. "Doe alsjeblieft mee, anders krijg je een waterbedeffect, zeggen wij tegen Europese collega's."
De minister wijst erop dat de gewelddadige uitwassen van drugscriminaliteit een groot probleem zijn. "Het geld gaat elders naartoe, de drugs ook, maar het geweld blijft in onze landen", aldus Yesilgoz. "We moeten zorgen dat het niet meer onze kant op komt."
"De gezondheid van mensen moet voor de winsten van bedrijven gaan."
Bubbels in bruidszaak? Coalitiepartijen hebben grote bezwaren tegen VVD-plan | RTL Nieuws (3 juni 2023)
Coalitiepartijen CDA, ChristenUnie en D66 hebben grote bezwaren tegen het VVD-wetsvoorstel om het drinken van alcohol in winkels en bij de kapper ('blurring') mogelijk te maken. Pikant, want deze wens van de VVD kreeg eerder wel steun en staat al in het coalitieakkoord. Maar die toezegging ligt achteraf gevoelig. "De gezondheid van mensen moet voor de winsten van bedrijven gaan."
Een wijntje bij de kapper. Kunst kopen in een horecazaak. Of restaurants die meubels verkopen. De VVD wil met een wetswijziging 'blurring' mogelijk maken: kruisbestuiving tussen horeca en winkels. Met als doel: de winkelstraten een stuk levendiger maken. (...)
The Evolution of Swiss Drug Policy
Bayern, Bier – und Gras?
Wenn es nach der Bundesregierung geht, soll Cannabis in Deutschland bald legal werden. Für die Befürworter ist das längst überfällig. Die bisherige Verbotspolitik sei gescheitert, deshalb müsse der Cannabis-Konsum nun endlich entkriminalisiert werden. Kritiker warnen dagegen vor den Risiken – so auch die bayerische Staatsregierung. Ministerpräsident Markus Söder (CSU) spricht von einem „Irrweg“ und kündigt Widerstand gegen die Legalisierungs-Pläne an: Modellregionen für die kontrollierte Freigabe, wie sie die Ampel-Koalition plant, soll es in Bayern nicht geben. Wie sinnvoll oder wie riskant ist eine Legalisierung? Wie sieht eine verantwortungsvolle Drogenpolitik aus? Und wie gehen wir als Gesellschaft mit anderen Drogen wie z.B. Alkohol um?
Gäste:
Klaus Holetschek (CSU), Bayerischer Gesundheitsminister
Carmen Wegge (SPD), Bundestagsabgeordnete
Eisi Gulp, Schauspieler
Claudia Berger, Präventionscoach
Prof. Gabriele Koller, Fachärztin LMU München
Moderation: Achim Wendler
MÜNCHNER RUNDE am Mittwoch, 31. Mai 2023 von 20:15 Uhr bis 21:15 Uhr im BR Fernsehen
Debatte um Legalisierung: Warum Cannabis-Verbote mit Rassismus zusammenhängen (br.de) (30 mei 2023)
Die Ampel will Cannabis legalisieren, die CSU hat etwas dagegen. Und die Debatte kreist um die gesundheitlichen Folgen von Marihuana. Dabei werden Drogen oft aus anderen Gründen verboten – eine Rolle dabei spielt Rassismus.
Tell your children – sagen Sie es ihren Kindern. Mit diesen Worten endet einer der wohl einflussreichsten Filme in Sachen Drogenpolitik: „Reefer Madness“ aus dem Jahr 1936. In „Reefer Madness“ wird die tragische Geschichte von fünf High-School-Jungs erzählt. Von braven Bürgern werden sie zu wahnsinnigen, vergewaltigenden Monstern. Alles nur wegen einer Droge, alles nur wegen Cannabis. Hinter verschlossenen Türen lauert die Gefahr, heißt es im Trailer. Und die heißt: Marihuana. (...)
Achterhoekse hennep: Niet lullen, maar d'ran
Als je binnenkort door de Achterhoek rijdt, dan kom je op sommige plekken een 'nieuw' gewas tegen. In eerste instantie denk je misschien dat het niet pluis is, want het gaat om hennep. Deze velden vol hennep worden echter niet geteeld om er later hasj en wiet van te maken. De plant wordt straks verwerkt tot isolatiemateriaal voor de bouwsector.
Maïs, gras en granen zijn voor de loonwerkers en boeren appeltje eitje. Ze weten precies hoe en wanneer ze het moeten zaaien en hoe de groei van de plant verloopt. Voor hennep is dat toch anders.
Hennep zaaien doe je niet zomaar
Vol spanning staan we langs een akker aan de N18 bij Eibergen. Een machine is op het land om de hennepzaadjes te telen. Als de trekker stil gaat staan verzamelt zich een groepje mannen achter de trekker bij de zaaimachine: "Het gaat niet lukken", zegt boer Arjan Prinsen uit Haarlo. "De machine moet beter worden afgesteld."
Deze schijvenzaaimachine is speciaal voor het zaaien van hennep, maar hij moet nog wat gefinetuned worden. Gerben Bouma van GreenInclusieve is inmiddels gespecialiseerd in hennepteelt en legt uit: "De zaadjes van hennep moeten 3 à 4 centimeter onder de grond komen en de machine legt ze er nu weer bovenop. Dat gaat niet werken." En dus gaat de machine terug naar machinebouwer Slootsmid. (...)
"We mogen de toppen van de hennepplant niet gebruiken als voedsel voor onze koeien: dat valt onder de opiumwet en dat moet anders." - Arjan Prinsen, melkveehouder
Nationale Suiker Challenge (5 t/m 11 juni)
We eten meer toegevoegde suiker dan we beseffen: zo minder je en houd je het vol | Gezond | tubantia.nl (5 juni 2023)
In koekjes, chocolade en frisdrank, maar ook in pastasaus: toegevoegde suiker zit in meer producten dan je zou verwachten. Zo eten we onbewust (veel) meer suiker dan we zelf inschatten. Met de Nationale Suiker Challenge (5 t/m 11 juni) daagt het Diabetes Fonds alle Nederlanders uit om een week lang geen toegevoegde suikers te eten. Hoe pak je dat aan, en hoe houd je dat als echte zoetekauw vol?
De hoeveelheid toegevoegde suiker die we denken te eten kan behoorlijk verschillen van de hoeveelheid die we echt eten, blijkt uit onderzoek uitgevoerd in opdracht van het Diabetes Fonds. Bijna de helft van de Nederlanders (47,3 procent) denkt dagelijks ‘slechts’ 0 tot en met 5 klontjes toegevoegde suikers te eten en drinken. In werkelijkheid is dit gemiddeld 14 suikerklontjes. Per jaar eten en drinken we zo 13 kilo méér suiker dan we doorhebben.
Dat we veel suiker eten, ligt niet per se aan een gebrek aan inspanning om te minderen, ziet Kim Brouwers, diëtist en kennisspecialist voeding & preventie diabetes type 2 bij het Diabetes Fonds. ,,Mensen nemen geen suiker in de koffie of thee en vermijden snoep en denken dat ze dan klaar zijn. Op zich zijn ze dan wel goed bezig, maar suiker wordt aan veel meer bewerkte voedingsmiddelen toegevoegd dan we beseffen.’’ (...)
Steeds meer jonge mensen zijn te zwaar. Volgens het CBS heeft ruim een kwart van de jongvolwassenen een ongezond lichaamsgewicht. Dat is een stevig sociaal-economisch probleem, want het leidt gegarandeerd tot lichaamsklachten en zorgkosten in de toekomst.
Maar nu al is het voor velen een persoonlijk probleem. Want naarmate je meer jaren te zwaar bent, wordt het steeds moeilijker met blijvend succes af te vallen naar een gezonder gewicht. Mede daardoor gaat er ook veel onbehagen, frustratie, schuldgevoel en verdriet achter deze cijfers schuil. Overgewicht is ballast die je steeds met je meetorst; een zichtbare last bovendien, waarover anderen zich gemakkelijk een oordeel aanmeten.
Oorzaken van overgewicht zijn lang niet altijd lekker en feestelijk. Snoepen, snacken en drinken is soms een zorgeloos genot, maar vaak ook reactie op spanning en stress, gevoelens van onvrede, groepsgewoonte of een negatief zelfbeeld.
Statistieken wijzen daarnaast in de richting van sociaal-culturele factoren: obesitas komt relatief vaker voor bij jongeren van niet-Europese herkomst, in gezinnen van ouders die weinig opleiding hebben genoten, en bij kinderen van ouders die zelf overgewicht hebben.
Dat laatste kan zowel duiden op een oorzaak in de opvoeding als op erfelijkheid. Want dat het ene kind veel sneller in gewicht toeneemt dan het andere, wordt ook binnen gezinnen vaak genoeg zichtbaar. En net als andere gezondheidsproblemen kan dat een kind zwaar vallen: dat jouw lijf altijd meteen ‘gestraft’ wordt voor eet- en drinkgedrag waarvan een ander nog geen onsje aankomt.
Het is lastig balanceren: niet oordelen over degenen die te zwaar zijn, maar hen wel aansporen gezonder te leven, en de bronnen en oorzaken van overgewicht bestrijden. Wat de overheid daartoe onderneemt met preventieve voorlichting, productnormen en accijnzen, heet algauw bemoeizucht en betutteling. Maar de enorme inspanningen die de markt daartegenover stelt, zijn vele malen invloedrijker en manipulatiever.
Het alomtegenwoordige aanbod van vet- en suikerhoudende stuff; marketing, influencers en reclamecampagnes die kinderen al jong gewennen en binden aan geraffineerde statusproducten, drankmerken en junkfoodketens – het is één en al bemoeienis die tot consumptie aanzet.
Dat vraagt om vereende tegendruk uit ieder verband waarin jongeren zich begeven en ontwikkelen: gezinnen en vriendengroepen, clubs en scholen. Het zijn diezelfde kringen waar je elkaar kunt aanmoedigen tot meer beweging en sport; ook dat zijn gewoonten, die je (positief) kunt beïnvloeden.
Wat zit erop? Pesticiden
Producenten van pesticiden hielden studies naar hersenschade achter - NRC (1 juni 2023)
Pesticiden kunnen hersenen in ontwikkeling beschadigen. Studies naar die neurotoxiciteit bereikten Europese regelgevers niet.
Meerdere producenten van bestrijdingsmiddelen hebben nagelaten een reeks studies naar hersentoxiciteit te overhandigen aan Europese regelgevers. Het gaat om negen studies die allemaal een schadelijk effect aantonen op hersenen in ontwikkeling. Sommige testgegevens bereikten via een omweg toch de juiste dossiers.
Pesticiden worden in de landbouw gebruikt om gewassen te beschermen tegen bijvoorbeeld insectenvraat of overwoekering door onkruid. Ze worden ontworpen om schadelijk te zijn voor specifieke organismen, maar moeten voor mensen veilig zijn. Een gevaarlijk speelveld, helemaal omdat pesticiden worden gebruikt bij voedselproductie. De kans dat mensen eraan worden blootgesteld, is dus groot.
Daarom worden pesticiden veel strenger gecontroleerd op veiligheid dan andere chemicaliën. De bewijslast om aan te tonen dat een pesticide veilig is, ligt bij bedrijven. Voor gebruik in Europa leveren bedrijven zelf testgegevens aan bij de autoriteiten, die op hun beurt een risicobeoordeling maken. Maar omdat zo’n test geen standaardeis is voor een veiligheidsdossier, hebben autoriteiten er geen zicht op welke gegevens ontbreken.
Neurotoxiciteit
De ontdekking van de achtergehouden studies werd gedaan door Zweedse onderzoekers, die er donderdag over publiceerden in Environmental Health. Zij controleerden databases in de Verenigde Staten op studies naar dit type neurotoxiciteit. Het Amerikaanse milieuagentschap EPA had in totaal 35 studies ontvangen die voor Europa ook relevant zouden zijn. Daarvan bereikten er negen Europa niet. Inmiddels zijn Europese regelgevers op de hoogte gebracht.
Bij de experimenten werden zwangere ratten blootgesteld aan bestrijdingsmiddelen, waarna de nakomelingen enkele weken werden gevolgd. Verschillende neurologische effecten kwamen naar voren, zoals een veranderde motoriek of een lagere hersenmassa. Die effecten zijn niet direct te vertalen naar mensen, benadrukt Axel Mie, chemicus en auteur van het nieuwe onderzoek. In mensen zou neurologische schade zich eerder vertalen naar verminderd concentratie of aandacht.
Uniek voor Europese pesticidenwetgeving vergeleken met die in de VS is dat alleen al de mogelijkheid van sommige schadelijke effecten tot directe afkeuring kan leiden. Schade aan de ontwikkeling van een foetus valt daaronder.
„Er is een ethische en juridische verplichting voor bedrijven om álle studies te delen”, zegt Mie. „Bedrijven zijn verantwoordelijk voor de veiligheid van hun product. Het achterhouden van gegevens past daar niet bij.”
Dat laatste is het gevolg van belangenverstrengeling in het systeem, zegt Mie. „Bedrijven financieren nu zelf onderzoek bij commerciële laboratoria, en leveren dat aan. Zo’n lab kan de druk voelen van bedrijven, en bedrijven konden voorheen gegevens makkelijk achterhouden.” Het systeem moet volgens Mie worden omgedraaid: „Veiligheidsstudies moeten worden aangestuurd door autoriteiten, niet door bedrijven.”
Veiligheidsmarges
Via omwegen kwamen vijf van de ontbrekende studies jaren later toch bij Europese regelgevers terecht. Soms had dat gevolgen voor de regulering, volgens de Zweedse onderzoekers: de veiligheidsmarges van de pesticiden werden aangepast. Voor andere pesticiden kan dat nog steeds gebeuren, omdat nieuwe toelatingsprocedures nu lopen.
De betrokken bedrijven – Bayer, Syngenta, Nissan Chemical Corporation en ISK – verklaren dat ze altijd zijn ingegaan op vragen naar studies vanuit de EU. Volgens Bayer zouden hun studies de toelating bovendien niet hebben beïnvloed.
„Elk bewijs dat een aanvrager bewust verplichte veiligheidsstudies achterhoudt terwijl ze nodig zijn voor een risicobeoordeling, zou ernstig en zorgwekkend zijn”, reageert een woordvoerder van Europese Voedselautoriteit EFSA. Ze wijst erop dat het tegenwoordig moeilijker is om studies achter te houden: sinds 2019 moeten bedrijven de autoriteiten al benaderen voordat een nieuwe studie begint, in plaats van achteraf.
Legal Immunity
Chartale infrastructuur
Banken & coffeeshops - Cannabis Kieswijzer (cannabis-kieswijzer.nl)
Tegen welke prijs verdwijnt cash geld? | NPO Radio 1 (4 juni 2023)
Minister Kaag van Financiën maakte deze week bekend dat het overal in het land mogelijk moet blijven om gratis contant geld te pinnen. Cash wordt steeds minder gebruikt, maar moet volgens de minister wel voluit beschikbaar blijven.
Simon Lelieveldt is gespecialiseerd in financieel erfgoed en hij vertelt hoe cash geld steeds meer uit ons leven is verdwenen en wat daar de consequenties van zijn.
Wetgeving op komst om geldautomaten gratis te houden, cash moet „bereikbaar” blijven - NRC (31 mei 2023)
Minister Sigrid Kaag vreest dat banken kosten gaan rekenen voor geld pinnen. Dit zou kwetsbare groepen „onevenredig” treffen.
Minister van Financiën Sigrid Kaag (D66) heeft wetgeving aangekondigd om af te dwingen dat banken in de toekomst geen geld rekenen aan consumenten voor het opnemen van contant geld. Om ervoor te zorgen dat contant geld „bruikbaar, beschikbaar, bereikbaar en betaalbaar” voor gebruikers blijft ziet de minister noodzaak om „actie te ondernemen”, schrijft ze in een brief aan de Tweede Kamer.
Banken maken verlies op het exploiteren van geldautomaten. ING, ABN Amro en Rabobank hebben daarom samen sinds 2011 hun geldautomaten samengevoegd in wat nu Geldmaat heet. Het verlies op contant geld daalde voor de banken van 779 miljoen euro in 2005 tot 273 miljoen euro in 2021, aldus Kaag in de brief. Toch vreest de minister dat banken in de toekomst hun verliezen zullen afwentelen op burgers die contant geld blijven gebruiken.
„Omdat contant geld relatief veel wordt gebruikt door consumenten in kwetsbare posities met een beperkte financiële draagkracht, zou juist die groep dan onevenredig zwaar worden geraakt”, schrijft Kaag. Nog maar 20 procent van de betalingen gebeurde in 2022 met biljetten of munten, zo blijkt uit gegevens van De Nederlandsche Bank (DNB).
‘Cashboete’
Momenteel zijn vrijwillige afspraken van kracht tussen onder meer de bankensector, de overheid en DNB, die het opnemen van geld gratis houden. Dit zogeheten ‘Convenant Contant Geld’ loopt in 2027 af. Kaag doet een „klemmend beroep” op de banken om deze afspraken niet te schenden tot de nieuwe wetgeving van kracht is.
Uit een enquête van DNB bleek in april dat Nederlanders verwachten dat cash verder aan terrein zal verliezen, vooral omdat elektronisch betalen steeds gemakkelijker wordt. Tegelijk vindt ruim 90 procent van de Nederlanders het belangrijk dat het mogelijk blijft om met contant geld te betalen.
DNB „onderschrijft het belang” van de wettelijke maatregelen die de minister voorstelt, aldus de centrale bank in een persbericht. De Consumentenbond zegt „blij” te zijn met de wettelijke maatregelen tegen een „cashboete”. De Betaalvereniging Nederland, waarvan onder meer de banken lid zijn, wilde woensdag niet inhoudelijk reageren. Directeur Gijs Boudewijn liet in een e-mail weten eerst de brief en onderliggende stukken goed te willen bestuderen.
Digitale euro
Deels vanwege het afnemende gebruik van cash – een trend die overal in Europa zichtbaar is – treft de Europese Centrale Bank voorbereidingen voor invoering van een ‘digitale euro’. „Een bankbiljet in een digitaal jasje”, noemt DNB-president Klaas Knot dit.
Net als contant geld is digitaal centralebankgeld een publiek betaalmiddel waarvan de waarde wordt gegarandeerd door de centrale bank. Dat is anders dan het geld dat nu op particuliere betaal- en spaarrekeningen staat: dat is een vordering op de eigen bank.
Burgers krijgen mogelijk in de toekomst direct een rekening bij de centrale bank of een rekening bij hun eigen bank waarop het digitale centralebankgeld staat. Ze kunnen daar, bijvoorbeeld met een betaalapp, boodschappen mee doen.
De digitale euro moet ervoor zorgen dat de publieke garantie achter het geldsysteem wordt gewaarborgd, nu cash op zijn retour is. Het betaalmiddel komt er overigens pas wanneer het Europees Parlement en EU-lidstaten instemmen met een wetgevingsvoorstel van de Europese Commissie, dat in de komende maanden wordt verwacht.
ECB en DNB benadrukken dat de digitale euro een aanvulling moet vormen op contant geld, dat dus niet moet verdwijnen. „Het gebruik van een digitale euro zou geheel vrijwillig worden, cash verdwijnt niet”, zei Knot in april tegen NRC.
Kaag wil contant geld wettelijk regelen (nos.nl) (31 mei 2023)
Het moet overal in het land mogelijk blijven om gratis contant geld op te nemen bij Geldmaat-automaten. Minister Kaag van Financiën wil de banken hiertoe verplichten en de beschikbaarheid van contant geld wettelijk regelen, liefst voor het eind van het jaar.
"De toegang tot contant geld is cruciaal", vindt Kaag. "Niet iedereen vindt de weg in het digitale betalingsverkeer. Voor hen moet contant geld beschikbaar, bereikbaar en betaalbaar blijven. Daarnaast is contant geld bij storingen in het elektronisch betalingsverkeer een belangrijke terugvaloptie."
Publiek geld
De cashloze samenleving rukt op. De digitalisering van het betalingsverkeer, met pinnen en mobiel betalen, verdringt het gebruik van contant geld.
Voor een grote groep mensen is contant betalen echter belangrijk, omdat ze bijvoorbeeld moeite hebben met elektronisch betalen, of om uiteenlopende andere redenen liever contant betalen. Volgens een onderzoek uit 2021 van McKinsey in opdracht van de Betaalvereniging is een op de dertien Nederlanders afhankelijk van contant geld
"Contant geld is de enige vorm van publiek geld. Het is een publiek anker in het betalingsverkeer en draagt bij aan het vertrouwen in het bredere financiële systeem", aldus Kaag.
De huidige vrijwillige afspraken met banken rond Geldmaat-automaten bieden te weinig zekerheid dat er in de toekomst over voldoende contant geld beschikt kan worden. De banken worden wettelijk verplicht om de huidige infrastructuur van geldautomaten in stand te houden. (...)
