PODR 25 juni 2024

Elke dinsdagavond tussen 19:00 en 21:00 is dit unieke programma - live en lineair - te beluisteren via internet.

MP3-speler        Mac-speler

Toelichting bij bronnen: Hieronder vind je een aantal bronnen die de basis vormen voor de onderwerpen die in de uitzending van vanavond (eventueel) aan bod zullen komen. Een wezenlijk deel van de teksten is hier te lezen, de complete tekst vind je in de orginele bron. Via de groengekleurde linkjes kom je bij de orginele bron. Zie je (...) dan gaat de tekst daar verder of er gaat tekst aan vooraf.    

60 voetbalvelden hennep 

Hennep van Wout en Luc helpt bij Utrechtse klimaataanpak: 'Fantastisch dit' - RTV Utrecht (25 juni 2024)

Provincie Utrecht - In 2050 wil Nederland geen broeikasgassen meer uitstoten. Dat lijkt nog ver weg, maar er moet ook nog heel veel gebeuren. Om de klimaatdoelen te behalen heeft Utrecht nu een plan gemaakt op provinciaal niveau. Met de 'Utrechtse klimaataanpak' monitort de provincie heel nauwkeurig hoe het staat met de uitstoot van broeikasgassen. Waar nodig wordt er bijgestuurd. Met de aanpak heeft de provincie een voortrekkersrol in het nastreven van de klimaatdoelen.

Net even buiten de provincie, bij Culemborg, ligt een veld vol vezelhennep. Niet de soort dat de geest verruimt, met deze plantjes kun je huizen bouwen. "Uiteindelijk wordt een hennepplant binnen honderd dagen zo'n drie meter hoog. Het zijn dan stevige stengels waarvan we de vezels kunnen gebruiken voor isolatiemateriaal en van de houtachtige onderdelen kunnen we plaatmateriaal maken", vertelt Luc de Wit.

60 voetbalvelden hennep

Samen met zijn broer Wout begon hij vanuit Houten het bedrijf 'Bouwboeren'. Inmiddels hebben ze 40 hectare, zo'n 60 voetbalvelden, aan landbouwgrond rijp gemaakt voor de vezelhennepteelt. De percelen liggen in de provincie Utrecht (bij kasteel Heemstede en Tull en 't Waal) en in West-Betuwe. Eén hectare hennep staat ongeveer gelijk aan één woning. Wout: "Dit soort materiaal zorgt ervoor dat de huizen die ermee gebouwd worden vijf keer zo zuinig zijn als de huidige nieuwbouwwoningen."

Daarnaast vindt de verwerking van de vezelhennep dicht bij huis plaats, in plaats van kilometers verderop. Dat is duurzamer en de hennepteelt is ook nog eens goed voor agrariërs, zeggen de broers. Luc: "Enerzijds hebben boeren een nieuw, toekomstig verdienmodel te pakken, de natuur kun je met dit soort gewassen vernieuwen en we kunnen hiermee dus hele duurzame woningen bouwen."

Trots

De provincie Utrecht is enthousiast over dit soort initiatieven. "Dit is echt fantastisch", zegt de Utrechtse gedeputeerde Has Bakker (D66). "Zíj doen het en waar wij als provincie kunnen helpen is dat het van het land van de boer naar de bouwplaats gaat." Hulp van de provincie kwam onder andere in de vorm van een starterssubsidie voor de Bouwboeren.

Hun manier van werken sluit namelijk aan bij de ambitie van de provincie om in 2050 klimaatneutraal te zijn en daar ook vaart achter te zetten. Ze hanteren daarbij de 'Utrechtse Klimaataanpak'. Die houdt in dat de uitstoot van broeikasgassen per sector heel goed worden bijgehouden. "We kijken dus bijvoorbeeld naar mobiliteit, de gebouwde omgeving of de landbouw", zegt Bakker. "Hoeveel broeikasgassen worden daar nu uitgestoten? Dan hebben we het over gassen als CO2 of methaan. Dat houden we bij, onder andere door te meten met satellieten."

'Meten is weten', is het adagium van de provincie. Want door precies in kaart te hebben waar de uitstoot te veel toeneemt, kan er worden bijgestuurd. "We willen beter weten of we de doelen voor 2030 (55 procent minder broeikasgassen) en 2050 gaan halen. En als we het niet dreigen te halen, dan kunnen we er een stapje bij doen. Deze manier is echt wel uniek ten opzichte van andere provincies. Ik ben trots op deze aanpak, want we hebben één allesomvattend plan waarmee we de doelen vastleggen en heel goed bijhouden wat we doen."

100.000 huizen

De drang van de provincie Utrecht om klimaatneutraal te worden in 2050 is groot. Maar hoe nuttig is het om op provinciaal niveau de zaken goed op orde te hebben, terwijl de rest van Nederland minder ambitieus is? Bakker: "In Den Haag zit nu een andere ploeg, dus we gaan zien wat er gebeurt. Maar we moeten wel met het Rijk en de provincie de schouders eronder blijven zetten, want anders gaan we het niet halen. Ik heb goede hoop dat we in gesprek blijven. En het is aan ons als provincie om de noodzaak om dingen te doen te benadrukken."

Aan de Bouwboer-broertjes De Wit zal het in ieder geval niet liggen. Hun ambities zijn groot. Zij willen dat straks alle 100.000 huizen die er nodig zijn om het woningtekort op te lossen, gebouwd worden met behulp van hun hennep. "Dan hebben we het dus over 100.000 hectare. Dat lijkt veel, maar het is uiteindelijk maar 5 procent van de totale landbouwgrond."

Komende donderdag wordt er in de Provinciale Staten gesproken over de Utrechtse Klimaataanpak. (...)

Drie hectare cannabis aangeplant op terrein van Waals ziekenhuis - De Specialist (19 juni 2024)

De Belgische start-up CBX Medical heeft de handen in elkaar geslagen met de Luikse ziekenhuisgroep CHC. Op een terrein van drie hectare bij het ziekenhuis in Hermalle werd cannabis aangeplant. De bedoeling is om dankzij de aangeplante hennepplanten medisch onderzoek naar de potentiële positieve werking van de plant te verrichten.

Frédéric Louis, coördinator van het pijncentrum, test sinds enkele jaren of CBD of cannabidiol bepaalde patiënten kan helpen bij pijnbestrijding. Op die manier kan het dienst doen als vervanger van pijnstillers of opiaten. Louis stelde een verbetering van de levenskwaliteit vast, vooral bij personen die kampen met slaapproblemen, angststoornissen, depressie of neurologische aandoeningen.

"In het besef dat het CHC terreinen ter beschikking had, hebben we ons gestort in onderzoeksprojecten rond de ontwikkeling van CBD in het kader van pijnbestrijding. De studies zullen worden gerealiseerd in samenwerking met de ULB. Het doel is om een formule uit te werken die erkend kan worden als medicijn", aldus Louis.

Daarnaast heeft cannabis ook een positieve impact op het klimaat, aangezien de plant tot 15 ton CO2 per hectare kan absorberen. Nicolas Desmyter, directeur van het ziekenhuis van Hermalle, is verheugd dat "de grond van het CHC op deze manier nuttig kan worden gebruikt".

De eerste oogst wordt in de herfst verwacht. Daarna volgt een evaluatie. De geplante variëteiten bevatten geen psy­cho­tro­pe stof­fen.

Time for a change

Time for change: advancing new drug policies that uphold human rights - Amnesty International (22 juni 2024)

To mark “World Drugs Day” on 26 June as activists worldwide are joining together under the #SupportDontPunish campaign, Amnesty International is launching this new policy paper to contribute to the advancement of drug policies that better uphold human rights. Amnesty International is calling on States to adopt new models of drug control that put the protection of people’s health and other human rights at the centre, including the decriminalization of the use, possession, cultivation and acquisition of drugs for personal use, and the effective regulation of drugs to provide legal and safe channels for those permitted to access them. Such policies must be accompanied by an expansion of health and other social services to address drug-related problems as well as other measures to address the underlying socio-economic causes that increase the risks of using drugs and that lead people to engage in the illicit drug trade such as poverty, discrimination, unemployment, illness, denial of education or lack of housing. (...)

Niet langer vervolgd

OM-baas Rinus Otte: ‘Als het recht steeds minder het cement vormt in de samenleving, wat moeten we dan?’ - NRC (21 juni 2024)

De kleine teler/gebruiker is de pineut 

Buro Jansen & Janssen - Justitie en Veiligheid (6 maart 2024)

Al decennia is het volstrekt onduidelijk wat politie en justitie doen bij de bestrijding van grootschalige hennepteelt. De repressie heeft geen invloed gehad op de prijs van Nederwiet. Criminele samenwerkingsverbanden zijn door het beleid gesteund. De kleine teler/gebruiker is de pineut van de vage wiet repressie carrousel van opsporen, ontmantelen, onderzoeken, voorgeleiden, bestraffen, berechten etc. Gebrekkige transparantie van de politie en justitie is een ondermijning van de rechtstaat.

Al twee decennia lang suggereert de opgeblazen retoriek van politie en justitie dat grootschalige hennepteelt csv’s (criminele samenwerkingsverbanden) en wietkwekerijen keihard worden aangepakt. De testosteron taal van de overheid roept al jaren “hennepteelt: niet onschuldig” of “bij de strijd tegen de hennepteelt de komende jaren veel nadrukkelijker werk wordt gemaakt van het oprollen van de achterliggende criminele organisaties.”

De wietindustrie wordt als “bedreigend voor de samenleving” gezien en belandt in het Nationaals Dreigingsbeeld en allerlei ondermijningsnota’s en waarschuwingen, “ondermijnende criminaliteit bijvoorbeeld kan leiden tot onveiligere woonwijken door brandgevaarlijke drugslabs en hennepkwekerijen.”

Wie de overheidsliteratuur leest krijgt de indruk dat er een ware wietoorlog aan de gang is. Ook de cijfers van de ontmantelde hennepkwekerijen, aangepakte grootschalige wietbendes en verdachten suggereren een alerte Staat die Nederland beschermt tegen het dreigende monster van de cannabis. Het blijkt echter allemaal gebakken lucht. (Lees meer)

Coffee-to-go met Hein van der Loo

Burgemeester over wietproef: 'Het kan maar beter een goede joint zijn' - 1Almere (21 juni 2024)

“Voor mij als burgemeester lost dit een probleem op”, zegt burgemeester Hein van der Loo over de nieuwe wietproef in Almere. Het systeem waarin inkoop van wiet voor de coffeeshop illegaal is, maar de verkoop aan klanten gedoogd, kan hij niet meer uitleggen. Dat vertelde hij in het nieuwe programma ‘Coffee-to-go met Hein van der Loo’.

Sinds afgelopen maandag mogen coffeeshops in Almere, naast de huidige gedoogde producten, ook gereguleerde producten verkopen. Almere is een van de tien Nederlandse gemeenten die meedoet aan dit experiment.

Niet meer uit te leggen

“We hebben al heel lang een systeem waarin we de verkoop van hasj en wiet oké vinden, maar de aanlevering van wiet naar de coffeeshop is foute boel, illegaal”, vertelt Van der Loo. “Ik kan het niet meer uitleggen.”

De Almeerse burgemeester is goed te spreken over de wiet van eigen bodem. “Ik ben bij die teler geweest. Die heeft me uitgelegd hoe zijn productie gaat en hoe hij zorgt voor de kwaliteit van het product. En daar ben ik wel trots op.”

Hoewel hij aangeeft zelf nog nooit een joint gerookt te hebben, weet de burgemeester: “Je hebt goede wiet en je hebt slechte wiet. Het kan maar beter meteen een goede joint zijn.”

De komende jaren wiet van eigen bodem

“Het oude systeem, daar zat allerlei criminaliteit aan vast. Daar zat afpersing bij, daar zat verkeerde handel en verkeerde producten bij, daar zat heel veel zwart geld zat daarbij. Ga zo maar door.” Door de legale wietteelt en -verkoop denkt de burgemeester dat allemaal op te lossen

Het experiment gaat nog wel even duren: “Als het eenmaal werkt, dan kunnen we gaan meten hoe het inderdaad zijn effect heeft; welke positieve effecten, wat we ervan moeten leren. Het gaat wel een paar jaar duren voordat er dan uiteindelijk een conclusie wordt getrokken.”

Tot die tijd kan er in de stad dus genoten worden van een legaal jointje: “Dat is het voordeel wat wij als Almere hebben. Doordat we meedoen weet je dat als je hier in deze boot een joint haalt, dat die legaal geteelt is.”

"Je hebt sneller drugs dan een pizza"

Nachthoreca slaat alarm over toename drugsgebruik: ‘Ik denk dat het vier of vijf keer meer is dan voorheen’ | OOG Groningen (oogtv.nl) (25 juni 2024)

Een lijntje cocaïne, een pilletje XTC of een snuifje 3-MMC: het gebruik van drugs is steeds meer onderdeel van het nachtleven. Groningse nachthoreca denken dat het drugsgebruik in het uitgaansleven is toegenomen in de afgelopen jaren. Dat blijkt uit een rondgang van OOG onder tientallen horecaondernemers in de binnenstad van Groningen. “Drugsgebruik is onder jongeren veel te veel genormaliseerd.”

Deze rondgang is mede mogelijk gemaakt door Onderzoekdoen.nl

Door Maarten Siepel en Wouter Holsappel

In Groningen kan je feesten totdat de zon weer opkomt. Vele studenten en andere uitgaanders zijn elke nacht te vinden in de kroegen, feestcafés en op de terrassen. Het nachtleven in onze stad is uniek. Nachthorecaondernemers in Stad zien een ontwikkeling in het drugsgebruik onder de stappers. Dat is niet alleen zichtbaar in Groningen. Afgelopen februari publiceerde het Trimbos-instituut een onderzoek waaruit blijkt dat het gebruik van verschillende soorten drugs (vooral XTC, cocaïne en 3-MMC) is gestegen onder uitgaanders in het land.

In Amsterdam is het drugsgebruik in het uitgaansleven terug op pre-coronaniveau. Kroeg- en clubeigenaren in Utrecht zeggen dat er meer spullen op de wc’s worden gevonden en in Brabant zijn kroegen flink klaar met drugsoverlast. Dat er ook in Groningen veel drugs wordt gebruikt, bleek al eerder uit het rioolwateronderzoek. Hieruit kwam naar voren dat het drugsgebruik in onze stad vergelijkbaar is met steden als Amsterdam en Rotterdam.

Het is 22.00 uur als Nieck Veldkamp aankomt bij Café Het Feest. Hij is dj bij het populaire feestcafé aan het begin van de Peperstraat. Het is nu nog rustig, maar later in de nacht zal het café vol staan met studenten om de donderdagnacht te vieren. Het geluid wordt alvast getest en de lichten schijnen al fel. Dat het drugsgebruik in het nachtleven is toegenomen, merkt de dj ook. “Precieze aantallen zijn lastig en het verschilt ook een beetje per dag. In de rapportage wordt wel eens gezegd dat het vier of vijf keer meer is dan voorheen. Dat is enorm en het baadt je soms wel zorgen hoeveel dat is toegenomen. We merken vooral dat het na corona is gestegen onder studenten. Aan de deur moeten we veel meer mensen weigeren en hebben we meer uitzettingen van mensen die betrapt worden op het gebruik van drugs.”

Je hebt sneller je drugs dan dat je een pizza kan bestellen - Jan Hammingh, eigenaar nachtcafé Warhol

Het Feest is zeker niet de enige horecazaak die denkt dat het drugsgebruik in het nachtleven is toegenomen. OOG deed een rondgang bij verschillende nachthoreca in de binnenstad. De meesten willen niet met naam en toenaam reageren, maar laten wel weten deze ontwikkeling duidelijk te zien. “Je merkt dat meerdere personen, in meerdere leeftijdscategorieën, meer openstaan voor drugsgebruik. Het wordt genormaliseerd”, zegt een ondernemer. Een ander zegt: “Je hoort het meer van klanten en vindt meer lege zakjes op de wc.”

Een stukje verderop in het uitgaansgebied zit nachtcafé Warhol. Indy Hammingh is de manager van het bekende café in de Papengang. “Voor mensen die nu op stap gaan, is het normaler geworden dat ze drugs gebruiken. Op zich merk je daar binnen niet alarmerende dingen van, maar het trekt criminaliteit aan. Voor mij voelt de stad iets minder veilig.” Zijn vader Jan zit al meer dan vijftig jaar in het horecavak en is de eigenaar van Warhol. Hij heeft door de jaren heen het een en ander zien veranderen. “Het was altijd drugs óf alcohol. Nu is het een combinatie. Er staan altijd mensen buiten om te dealen. Je hebt een app op je telefoon en daarmee heb je sneller je drugs dan dat je een pizza kan bestellen.” (…)

Is cannabis een gewone plant?

Een kijkje in een cannabisonderzoekskas (groentennieuws.nl) (20 juni 2024)

De cannabissector kwam de maandag voor de GreenTech bijeen. De dag werd gevuld met presentaties en bezoeken aan twee onderzoekskassen. De ochtend startte bij MCPIR, een samenwerkingsproject van 13 medische cannabisbedrijven die samen een onderzoekscentrum en platform hebben opgericht.

Is cannabis een gewone plant?
De presentaties werden afgetrapt door René Corsten van Delphy. "Naar onze mening is cannabis een gewone plant. Ter illustratie: voor de meeste mensen is de Nederlandse koning specialer dan ik," zegt René. "Onze biologie is min of meer hetzelfde. Hetzelfde geldt voor cannabis. Het verschil in biologie tussen cannabis en andere gewassen is niet zo groot." René voegt eraan toe dat bepaalde dingen de cannabisplant speciaal maken zoals het proces na de oogst en het feit dat er meerdere manieren zijn om de plant te gebruiken.

Wat kunnen we leren van andere gewassen als de biologie vergelijkbaar is? "Laten we eens kijken naar de bloemvorming. Wanneer de nachten langer duren dan zeven uur start de bloei. Dat is een gouden regel voor de meeste bloeiende gewassen. Mensen denken vaak dat de grootte van de bloem bepaald wordt in de laatste fase. In werkelijkheid wordt dit vooral bepaald in de vegetatieve fase en in de eerste twee weken van de generatieve fase. Bovendien geeft een koudere nacht een grotere bloem. Dat is het geval bij veel andere bloeiende gewassen zoals chrysanten, rozen en dus ook bij cannabis."

Verschil tussen tomaten- en cannabisteelt
Natuurlijk is niet alles hetzelfde. "Wanneer je in de tomatenteelt de temperatuur niet verhoogt, maar het lichtniveau wel dan loop je opbrengst mis. Wanneer je in de cannabisteelt de temperatuur niet verhoogt, maar het lichtniveau wel neemt je opbrengst juist toe," legt René uit.

Over het algemeen ziet René grote verschillen in klimaatinstellingen bij de klanten van Delphy. "Om eerlijk te zijn hebben we daar hier bij MCPIR nog steeds discussies over. Daarom doen we dit onderzoek. Niet om uit te zoeken wie er gelijk heeft, maar om de cannabisteelt te optimaliseren."

Wat zijn belangrijke dingen die mis kunnen gaan wanneer het op het klimaat aankomt? René geeft een paar voorbeelden. "Een hoge temperatuur met weinig licht resulteert in minder oogst. Lage temperaturen in de vegetatieve fase kunnen ook leiden tot een lagere oogst. Een lage relatieve luchtvochtigheid of een hoge energie in- en output kan kleine bloemen geven. Aan de andere kant kan een hoge relatieve luchtvochtigheid met weinig energie-input botrytis veroorzaken. Ook een ongelijk klimaat kan veel problemen geven met Botrytis en echte meeldauw."

Belichtingsonderzoek
Vervolgens was het tijd om over belichting te praten. Sabrina Carvalho van Philips vertelde meer over het onderzoek wat ze doen. Eén van de proeven die ze uitlichtte, richt zich op vermeerdering. "Als eerste stelden we protocollen op. We constateerden dat iedereen jaren geleden op verschillende manieren hun metingen verrichte. Nu we protocollen voor metingen hebben gemaakt kunnen we data vergelijken."

Sabrina legde uit dat uit fundamenteel onderzoek is gebleken dat een lage R:FR een bewortelingshormoon kan triggeren. "We wilden onderzoeken of dat ook geldt voor cannabis. We ontdekten dat een lage R:FR de planten deed uitrekken. We gebruikten een dynamisch belichtingsrecept om dat onder controle te houden. Het activeerde de wortelontwikkeling en zorgde voor een betere vorm van het bladerdak."

Hormonen
Wat betreft de resultaten is het moeilijk om algemene conclusies te trekken. "Het is geen perfecte oplossing, want binnen cannabisteelt is er veel variatie. Het hangt ervan af hoe het ras groeit en of je je eigen hormonen gebruikt. Dat bepaalt of je bepaalde variaties van recepten moet gebruiken."

Sabrina bespreekt één van de redenen waarom Philips zich heeft aangesloten bij het consortium. "Wat betreft belichting hebben we een grote uitdaging. Als je plantentop voor plantentop meet, zit er soms een verschil van 15% in THC binnen dezelfde plant. In één proef hadden sommige toppen een THC van 15% en anderen een THC van 29%. Hopelijk leren we hieruit hoe we dat in balans kunnen brengen. Het bracht ons ook bij de vraag: hoe bemonsteren we en maakt dat wat uit? We ontdekten dat laboratoria verschillen en dat is belangrijk om te weten wanneer je onderzoek doet. Omdat laboratoria verschillend meten moet je bij één laboratorium blijven wanneer je meer wilt weten over de ontwikkelingen in je gewas."

AI-gedreven inzichten
Tot slot nam Ben Niehaus van SpexAI het woord om verder in te gaan op plantmetingen. "We weten allemaal dat het belangrijk is om de plant te meten. Maar hoeveel telers meten in werkelijkheid elke plant handmatig en gebruiken die informatie om hun teelt te verbeteren? Vooral in grote kassen vereist het handmatig uitvoeren van metingen veel tijd. Het menselijk oog kan bovendien niet altijd alles zien. Een camera daarentegen ziet zelfs een kleine kleurverandering al is het maar een verschil van 5%."

Geautomatiseerde beeldtechnologie
Daarom heeft SpexAI geautomatiseerde beeldtechnologie ontwikkeld die de gewassen 24/7 in de gaten houdt en inzichten gebaseerd op Artifical Intelligece geeft. Ben legt uit dat het systeem verschillende technologieën gebruikt om verschillende zaken te meten. "Hyperspectrale beeldvorming kan worden gebruikt om te scouten op plagen (mineervlieg, spint, bladluizen), ziekten (echte meeldauw, botrytis) en Hop Latent Viroid. Om botrytis te ontdekken moeten telers vaak in de bloemen duiken om te zien of er botrytis aanwezig is. Maar het risico is dat je het virus verspreidt door alle bloemen aan te raken die mogelijk besmet zijn met botrytis."

Bovendien heeft het systeem 3D-camera's. "Dit betekent dat we de planthoogte, bladhoekverdeling en internodale afstand kunnen meten. Tot slot kunnen we met thermische beeldvorming de bladtemperatuur, de VPD van het blad, de waterstressindex van het gewas en de transpiratiesnelheid meten." De dampdrukdeficit (VPD) is één van de vele methoden die telers gebruiken om de vochtigheid in een kas of kweekomgeving te meten.

Ben vertelt dat SpexAI zich heeft aangesloten bij MCPIR omdat ze de teelt willen vereenvoudigen en verbeteren en om kennis over de teelt uit te breiden. Na de presentaties was het tijd om de onderzoekskassen te bezoeken. (...)

Uitgezonderd coffeeshops

Waarom coffeeshops uitgezonderd zijn van schaarse rechten | Bond van Cannabis Detaillisten (coffeeshopbond.nl) (24 juni 2024)

De discussie over de regulering van coffeeshops is al jarenlang een terugkerend en complex thema binnen het Nederlandse beleidskader. Een cruciaal punt in deze discussie betreft de juridische status van coffeeshops en de wijze waarop exploitatievergunningen hiervoor worden verstrekt. Dit artikel stelt met gezag dat coffeeshops expliciet moeten worden uitgezonderd van de regels omtrent schaarse rechten en gelijkheidsbeginselen, zoals vastgelegd in de Europese Dienstenrichtlijn. Bovendien is de toepassing van schaarse vergunningen binnen het Wietexperiment niet alleen onnodig, maar wordt ook sterk afgeraden.

Schaarse rechten en Europese vrijheden
Schaarse rechten verwijzen naar vergunningen die slechts in beperkte mate beschikbaar zijn en waarvoor potentiële exploitanten moeten concurreren. Volgens het verdrag betreffende de werking van de Europese unie (vweu) en de dienstenrichtlijn moeten dergelijke vergunningen in beginsel op een niet-discriminerende en transparante manier worden verdeeld. Echter, de situatie rondom coffeeshops is uniek en vereist een nadere beschouwing.

Uitzonderingen in de dienstenrichtlijn
De dienstenrichtlijn is niet van toepassing op activiteiten die een specifieke openbare orde en consumentenbescherming vereisen, zoals gokactiviteiten (preambule punt 25 van de dienstenrichtlijn). Dit principe kan ook worden toegepast op de verkoop van softdrugs in coffeeshops. De verkoop van softdrugs, hoewel onder bepaalde voorwaarden gedoogd, brengt namelijk significante risico’s met zich mee voor de openbare orde, volksgezondheid en het woon- en leefklimaat.

Uit jurisprudentie blijkt dat een gedoogverklaring geen vergunning is en dus niet als schaarse rechten kan worden beschouwd zolang de Opiumwet van kracht blijft (rechtbank Limburg, 30 maart 2021). De huidige gedoogstatus van coffeeshops betekent dat er geen sprake is van een volledig legaal economisch circuit, wat ook wordt ondersteund door het arrest van het Europees hof van justitie in de zaak Josemans (c- 137/09).

Coffeeshops in het wietexperiment
Op 17 juni is de overgangsfase van het wietexperiment van start gegaan. Tijdens dit experiment wordt het telen, afleveren en verkopen van softdrugs in deelnemende gemeenten tijdelijk legaal verklaard, waarbij de verbodsbepalingen uit de Opiumwet voor deze handelingen buiten toepassing worden verklaard (wet experiment gesloten coffeeshopketen, art. 3). De wetgever heeft echter expliciet gesteld dat dit niet betekent dat er een legaal economisch en commercieel circuit ontstaat zoals bedoeld in de Europese vrijheden. De Europese verkeersvrijheden, inclusief de dienstenrichtlijn, zijn tijdens het wietexperiment niet van toepassing op de verkoop van cannabis.

Geen verplichting tot toepassing van schaarse vergunningen
Tijdens het wietexperiment is het gebruik van een gelijke kansen procedure voor de verdeling van exploitatievergunningen voor coffeeshops niet verplicht en wordt dit sterk afgeraden. Het invoeren van schaarse vergunningen zou onnodige risico’s creëren voor de openbare orde, volksgezondheid en het woon- en leefklimaat. De juridische en praktische complicaties, zoals het telkens verplaatsen van coffeeshops naar nieuwe locaties, zouden leiden tot een verstoring van de openbare orde en extra belasting voor omwonenden.

Bezwaren tegen gelijke kansen-procedures
De exploitatie van coffeeshops vereist strikte naleving van de AHOJGI-criteria (geen advertenties, geen harddrugs, geen overlast, geen verkoop aan minderjarigen, geen verkoop van grote hoeveelheden en geen toegang voor jongeren onder de 18). Deze criteria zijn ingesteld om de openbare orde en volksgezondheid te beschermen. Een gelijke kansen procedure zou kunnen leiden tot coffeeshops op nieuwe locaties, wat de openbare orde en het woon- en leefklimaat kan verstoren.

Praktische problemen bij nieuwe vergunningen
Het herhaaldelijk toewijzen van nieuwe vergunningen kan leiden tot onzekerheid en onrust onder zowel exploitanten als omwonenden. Voorbeelden uit gemeenten zoals Eindhoven, Tilburg en Hellevoetsluis tonen aan dat er vaak aanzienlijke weerstand is tegen de vestiging van nieuwe coffeeshops, wat leidt tot langdurige juridische procedures en vertragingen bij het openen van nieuwe vestigingen. Dit is niet slechts een administratieve uitdaging, maar een fundamenteel probleem dat de stabiliteit en de openbare orde aantast.

Coffeeshops die al langere tijd op dezelfde locatie opereren, hebben doorgaans een zekere mate van acceptatie en integratie binnen de buurt bereikt. Bewoners zijn gewend aan de aanwezigheid van de coffeeshop, wat bijdraagt aan een gevoel van stabiliteit en voorspelbaarheid in de wijk. Dit lokale vertrouwen en de gevestigde relatie tussen exploitanten en buurtbewoners verminderen de kans op overlast en bevorderen een vreedzaam woon- en leefklimaat. (...)