PODR 10 september 2024

Elke dinsdagavond tussen 19:00 en 21:00 is dit unieke programma - live en lineair - te beluisteren via internet.

MP3-speler        Mac-speler

Toelichting bij bronnen: Hieronder vind je een aantal bronnen die de basis vormen voor de onderwerpen die in de uitzending van vanavond (eventueel) aan bod zullen komen. Een wezenlijk deel van de teksten is hier te lezen, de complete tekst vind je in de orginele bron. Via de groengekleurde linkjes kom je bij de orginele bron. Zie je (...) dan gaat de tekst daar verder of er gaat tekst aan vooraf.  

 Duitsland

Germany’s dodged weed legalization – POLITICO (2 september 2024)

Bureaucracy, politics and EU rules have turned Germany’s plans into a damp squib — and opened up the market more for dealers.

Germany's much-heralded legalization of cannabis appears to be falling short on one of its biggest promises — stamping out the black market.

When it was introduced earlier this year, Health Minister Karl Lauterbach claimed the law would "put dealers out of work" and combat gangs selling more dangerous and often laced pot.

But due to bureaucracy, political reluctance and the EU, there's one big winner currently benefiting from the relaxed rules: your local dealer.

Since April 1, adults can possess up to 25 grams of cannabis and grow a maximum of three plants at home. And since July, Germany has also allowed "cannabis clubs," where up to 500 adults can become members and grow and obtain cannabis for their own use.

But while it is legal to walk down the street with a few grams of marijuana in your pocket, it is not yet legal to buy weed in Germany, leaving illicit trade to fill the gaps.

"Illegally traded cannabis still comes mainly from Morocco (hashish) and Spain (marijuana) and is transported to Germany by truck via France, Belgium and the Netherlands or is produced here in illegal indoor plantations," the German Federal Criminal Police Office (BKA) told POLITICO.

The Federal Ministry of Health strongly denies its more relaxed approach to weed has fuelled the black market.

"We expressly do not share this criticism," a spokesperson for the ministry told POLITICO.

The legalization of recreational cannabis was part of an agreement between the country's three-party coalition government, and was finalized about six months ago. But today, cannabis clubs have not yet spread across Germany as widely as planned.

Bumbling bureaucracy

The first hurdle: All cannabis clubs need a license.

While complicated requirements have prevented some people from applying for a licence, those with more determination do not even know which authority is responsible for processing their application.

Licensing authorities are also confused. "We currently have no legal means of determining the rules according to which we should issue the licences," said Clara Herrmann, mayor of Berlin's Friedrichshain-Kreuzberg district. "We need a legal ordinance from the Senate." (…)

Roermond

Tijdelijk geen coffeeshop: politiek Roermond maakt zich zorgen om straathandel - VML Nieuws (3 september 2024)

Bijna alle partijen in de gemeenteraad van Roermond zijn bang voor de straathandel die in de komende maanden gaat ontstaan als de stad tijdelijk geen coffeeshop heeft. De partijen hadden daarom maandagavond in de commissie een flink aantal vragen voor  burgemeester Hoogtanders .

De huidige coffeeshops op de Venloseweg en Zwartbroekstraat sluiten begin oktober de deuren, de nieuwe coffeeshop aan de Randweg opent pas ergens in december. In de tussenliggende periode verwacht de burgemeester inderdaad dat er een groter risico is op straathandel.

Toch kunnen volgens haar de huidige coffeeshops kunnen niet langer openblijven, dat staat de vergunning niet toe.

Jonge straatdealer uit de criminaliteit halen

Daarom is er in overleg met politie en de gemeentelijke handhaving een plan gemaakt om de straathandel zoveel mogelijk in te dammen en waar mogelijk te verstoren. Volgens Hoogtanders is er overigens nu ook al sprake van straathandel: “Maar vooral waar we hele jonge straatdealers aantreffen zullen we daar extra op inzetten om hen uit die criminaliteit te halen.”  

Over wat de politie de komende maanden precies gaat doen om de straathandel te bestrijden wilde de burgemeester niet in detail treden, omdat het hier gaat om zogenaamde operationele informatie. Ook komt er een besloten vergadering met de gemeenteraad om te spreken over het coffeeshopbeleid op de langere termijn.  

Of de nieuwe coffeeshop in december echt opengaat is ook nog niet honderd procent zeker. Onwonenden hebben een rechtszaak tegen de gemeente aangespannen. Die zaak dient op 12 september en dan pas zal er meer duidelijk worden.

Lees ook: Roermond krijgt financiële steun van het Rijk bij voorkomen jeugdcriminaliteit

Experiment

Kamerstuk 24077, nr. 548 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen (officielebekendmakingen.nl) 

24 077 Drugbeleid

Nr. 548 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT EN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 5 augustus 2024

Met deze brief informeren wij u over de laatste stand van zaken van het Experiment gesloten coffeeshopketen (hierna: experiment).

Op 17 juni jl. is de overgangsfase van het experiment van start gegaan. Sindsdien mogen de aangewezen telers hun producten verkopen aan de coffeeshops in de tien deelnemende gemeenten1 en mogen de coffeeshops deze gereguleerde producten, naast de gedoogde producten, verkopen aan de consument. Op dit moment leveren drie telers aan deelnemende coffeeshops. Tot dusver hebben 63 coffeeshops in meer of mindere mate gereguleerde hennep en hasjiesj verkocht, van in totaal 75 deelnemende coffeeshops.

Op 15 maart jl. hebben we uw Kamer geïnformeerd dat de experimenteerfase naar verwachting start op 16 september a.s., mits er op dat moment voldoende kwaliteit, kwantiteit en diversiteit van hennep en hasjiesj aanwezig is om alle coffeeshops te bevoorraden (Kamerstuk 24 077, nr. 539). Daarbij is ook aangegeven dat als op de voorziene startdatum niet aan deze voorwaarden kan worden voldaan de overgangsfase verlengd wordt.

Sinds de start van de overgangsfase 17 juni jl. is gemonitord of aan deze voorwaarden wordt voldaan door middel van het uitzetten van vragenlijsten bij coffeeshophouders2, het voeren van kwartaalgesprekken met de telers, het ophalen van input bij gemeenten en het monitoren van de huidige productiecijfers. De monitoring heeft vanaf die periode plaatsgevonden omdat vanaf dat moment coffeeshophouders de gereguleerde producten konden aankopen en zo het meest actuele beeld van de stand van de voorwaarden geschetst kon worden. Uit deze monitoring blijkt dat momenteel nog niet wordt voldaan aan de voorwaarden.

Uit de track & trace gegevens blijkt dat de productie van hennep en hasjiesj bij de eerste drie telers die nu in productie zijn achterblijft op de productieprognoses zoals de telers die afgelopen maart verwachtten. Er is sprake van voldoende kwantiteit als de telers in totaal minimaal 570 kg wiet en 160 kilo hasj per week kunnen leveren. Daarnaast moet er een minimale voorraad aanwezig zijn van 6.800 kilo wiet en 2.000 kilo hasj. Op dit moment wordt niet aan de voorwaarde van voldoende kwantiteit voldaan en op basis van de prognoses blijkt dat deze ook nog niet op 16 september behaald worden. Telers 4 en 5 hebben enige vertraging opgelopen in de voorbereidingen. Het is niet realistisch dat deze vertraging voor 16 september wordt ingelopen, aangezien het proces van telen, drogen en verpakken van cannabis een aantal maanden duurt. Gelet hierop moeten we concluderen dat de kwantiteit nog niet op het niveau is wat het had moeten zijn, zeker als het gaat om de kwantiteit van hasj. Zoals het er nu naar uitziet is er medio september onvoldoende hasj geproduceerd om alle coffeeshops in de tien deelnemende gemeenten bestendig te kunnen bevoorraden. Tijdens de kwartaalgesprekken met de telers wordt het belang van een voldoende productie voor hasj benadrukt.

Het beperkte aanbod van drie telers heeft ook gevolgen voor de diversiteit van de hennep en hasjiesj. De meerderheid van de coffeeshophouders heeft in reactie op de vragenlijst aangegeven hun klanten momenteel niet te kunnen voorzien van een divers aanbod van cannabisproducten. Om te spreken van voldoende divers aanbod, geven coffeeshophouders aan dat zeker meer dan drie telers gereed moeten zijn om te leveren. Ook burgemeesters van de deelnemende gemeenten hebben zorgen geuit over onvoldoende (divers) aanbod.

Verder hebben de meeste coffeeshophouders in de vragenlijsten aangegeven neutraal tot tevreden te zijn over de ervaren kwaliteit van de wietproducten. Echter geldt dit nog niet voor hasj: de meerderheid van de coffeeshophouders geeft aan dat de kwaliteit van hasj op dit moment onvoldoende is.

Deze bevindingen leiden ertoe dat we voorzien dat de kwantiteit, kwaliteit en diversiteit van de gereguleerde producten ook op 16 september a.s. niet voldoende zal zijn. Het is daardoor niet mogelijk om aan te vangen met de experimenteerfase. Indien wel wordt gestart met de experimenteerfase en niet aan de voorwaarden wordt voldaan, dan wordt het risico op illegale (straat)handel vergroot. In deze fase mogen immers enkel nog gereguleerde producten worden verkocht. Zorgvuldigheid is dus geboden en er is meer tijd nodig om het aanbod van de telers op peil te krijgen om het experiment goed van start te laten gaan. Daarom wordt de overgangsfase verlengd.

Wanneer de vierde en vijfde teler gereed zijn, wordt de productie opnieuw gemonitord. We streven ernaar medio november de uitkomst van deze monitoring te communiceren richting betrokkenen. De experimenteerfase start niet eerder dan zes weken na bekendmaking van de startdatum van de experimenteerfase, zodat telers, coffeeshophouders, gemeenten en toezichthouders voldoende tijd hebben om zich hierop voor te bereiden.

Tot slot wordt de ingebruiknameplicht van negen maanden deze week aan de aanwijzing van vijf telers verbonden. Dit betreft 5 van de in totaal aangewezen 10 telers die nog niet zijn begonnen met telen. Dit betekent dat deze telers vanaf dat moment binnen negen maanden moeten zijn gestart met de teelt en dat anders hun aanwijzing kan worden ingetrokken. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan de motie Mutluer3, waardoor de voortgang van de telers die op dit moment nog niet produceren wordt bewaakt. Hiermee is de motie uitgevoerd.

De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, V.P.G. Karremans

De Minister van Justitie en Veiligheid, D.M. van Weel

Gereguleerde wiet nog schaars en duur, wietproef langer uitgesteld - Omroep Gelderland (gld.nl) (15 augustus 2024)

Hoe gaat het bij coffeeshops die alvast warmlopen voor een experiment met een volledige overstap op gereguleerde wiet en hasj? Er is te weinig aanbod en daarom wordt de landelijke wietproef uitgesteld. Maar er is inmiddels meer geleerd.

'Ook is de administratieve rompslomp groot en zetten we qua verpakkingen een grote stap terug in verduurzaming', merkt Stan Esmeijer van de vereniging Platform Coffeeshops in Nijmegen.

'Prijzen nog te hoog'

Voor een groot deel verloopt de overgangsperiode naar het experiment tot nu toe zoals verwacht volgens Esmeijer. "We verwachtten vooraf ook al dat het aanbod achter zou blijven, en we merken dat de prijzen nog hoog zijn, beduidend hoger dan de wiet die nu nog bij de achterdeur binnen komt. De prijzen moeten nog wel omlaag als meer van de gereguleerde telers ook de productie op peil hebben. De kwaliteit is doorgaans wel in orde, en de diversiteit redelijk." (...)

Kamerstuk 24077, nr. 546 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen (officielebekendmakingen.nl) 

Nr. 546 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

Vastgesteld 21 juni 2024

De vaste commissie voor Justitie en Veiligheid heeft een aantal vragen en opmerkingen voorgelegd aan de Minister van Justitie en Veiligheid over de brief van 5 juli 2024 over o.a. Plan van aanpak tegengaan drugstoerisme (Kamerstuk 24 077, nr. 533), Onderzoeksrapportage experiment gesloten coffeeshopketen (Kamerstuk 240 77, nr. 529), Uitwerking van de motie van het lid Kuik c.s. inzake de educatieve maatregel bij drugsbezit (Kamerstuk 24 077, nr. 530), Rapport «Coffeeshops in Nederland 2022» (Kamerstuk 24 077, nr. 534), Onderzoek naar de mogelijkheden voor het monitoren van de gevolgen van de toepassing van de Wet Damocles (Kamerstuk 34 763, 20), Evaluatierapport «Geen nacht zonder (art.) 8, Evaluatie van de Wet drugs in het verkeer» (Kamerstuk 32 859, nr. 18), Reactie op het verzoek van de leden Helder en Michon-Derkzen, gedaan tijdens het Tweeminutendebat Politie van 1 februari 2024, over opheldering over een symposium «Hoe verder met het drugsbeleid?» georganiseerd door Law Enforcement Action Partnership Nederland op 30 januari 2024 (Kamerstuk 24 077, nr. 537) en het Rapport «Onderzoek Experiment gesloten coffeeshopketen. Rapportage nulmeting 2022» (Kamerstuk 24 077, 538).

De vragen en opmerkingen zijn op 22 april 2024 aan de Minister van Justitie en Veiligheid voorgelegd. Bij brief van 21 juni 2024 zijn de vragen beantwoord.

De fungerend voorzitter van de commissie, Van Nispen

Adjunct-griffier van de commissie, Paauwe

Coffeeshopeigenaren hekelen wankel wietbeleid van overheid (wnl.tv) (6 september 2024)

Coffeeshopeigenaren hekelen wankel wietbeleid van overheid: ‘Gedwongen zakendoen met georganiseerde misdaad’

Een lekker jointje smoken, het past bij het imago – of beter gezegd het stereotype – van Nederland. In vrijwel elke grote stad weten de mensen hun weg naar de coffeeshop wel te vinden. Veel van die coffeeshops genieten een gedoogbeleid, maar hekelen tegelijkertijd het overheidsbeleid omtrent hun branche. Het levert de shops behoorlijk wat problemen op. “Er zijn zoveel onduidelijkheden”, uit coffeeshopeigenaar Henry Dekker zijn ergernis in Stand van Nederland: Generatie Next op NPO 2.

Henry Dekker verkoopt al meer dan 40 jaar wiet vanuit zijn coffeeshop in Amsterdam. Hij behoorde met zijn zaak tot de eerste golf aan coffeeshops in de hoofdstad. “In de jaren ’80 was er geen coffeeshopbeleid. Je kon elke cafetaria omtoveren tot een coffeeshop. Er was geen overheid of iemand die langskwam. Ze vonden het allemaal wel best”, schetst hij het beeld van hoe het er vroeger aan toe ging.

‘Risico voor mijzelf en mijn medewerkers’

Tegenwoordig gaat het anders. Tot op zekere hoogte heerst er nog steeds een gedoogbeleid, maar dat zorgt bij Dekker voor de nodige verwarring. “Aan de ene kant krijg je van de burgemeester een vergunning om cannabis te verkopen. Aan de andere kant zijn er zoveel onduidelijkheden. Het aanvullen, inkopen. Het is allemaal verboden.”

Het dwingt Dekker tot het aangaan van louche deals om aan wiet te komen, wat hij dan weer legaal verkoopt.. Denk aan afspraken met leveranciers op geheime locaties, de wiet overladen naar een ander voertuig, een deel opslaan op een geheime locatie en een deel naar de voorraad in de winkel brengen. “Het zijn een heleboel handelingen die op elk moment risico’s vormen. Voor de organisatie, voor mijzelf en voor mijn medewerkers.”

Daarnaast is de regelgeving zo, dat Dekker maximaal 500 gram wiet in zijn coffeeshop mag hebben liggen. “Het betekent dat er steeds mensen onderweg zijn met voorraden die ze eigenlijk niet mogen hebben. Je mag alleen die 500 gram in de coffeeshop hebben en niet op straat.”

‘Logistieke nachtmerrie’

Yari Dekker helpt zijn vader in de winkel en erkent de problemen van de smalle voorraad en de gevolgen ervan. “We hebben vijftig producten op de kaart staan. Die producten kun je niet inkopen met één of tien gram per keer. Als je het op de illegale markt inkoopt, gaat het in de regel minimaal per kilo. Die kilo wordt dan ergens anders in het geheim illegaal opgeslagen. Dat wordt weer omgepakt naar kleinere pakjes. Het is een logistieke nachtmerrie.”

Met de uitleg van zijn zoon erbij, haalt Henry Dekker nogmaals uit naar het wietbeleid van de overheid. “De overheid ziet in de legale kweek dat de hele bevoorrading het probleem is. Daar laten ze wel een week voorraad toe. Ik vind het na veertig jaar een schande dat dit in ons Nederlands rechtssysteem mogelijk is.”

Cannabis legaliseren?

Advocaat Maurice Veldman heeft al veel coffeeshophouders bijgestaan. Ook hij trekt het overheidsbeleid in twijfel. “Het is zo scheef, omdat de overheid al meer dan veertig jaar coffeeshophouders met vergunningen wiet laat verkopen.. Aan de andere kant maken ze het onmogelijk om wiet in te kopen. Daardoor worden ze gedwongen zaken te doen met de georganiseerde misdaad.” Voor Veldman komt het erop neer, dat via deze weg de georganiseerde misdaad “permanent gefaciliteerd wordt”.

In de ogen van de advocaat is het legaliseren van cannabis de enige manier om dit probleem op te lossen. “Als je al zo lang vergunningen uitdeelt om het te verkopen, is er maar één mogelijkheid: alles legaliseren. Ook de teelt én de aanvoer naar de achterdeur.”

Veldman krijgt bijval van een hoop mensen op straat. “Het zorgt voor minder problemen” of “het kan beter in het legale circuit verspreid worden dan het illegale circuit” voeren zij op als reden om cannabis te legaliseren. Ook uit een rondvraag van Stand van Nederland: Generatie Next blijkt dat maar liefst 64 procent van de ondervraagden voorstander is van het legaliseren van cannabis.

Is het legaliseren echt de oplossing en gaat de wietproef waar het overheid momenteel mee speelt soelaas bieden voor alle problemen? Dat zie je vrijdagavond om 23.10 in Stand van Nederland: Generatie Next, op NPO 2.

Cannabis legaliseren kan honderden miljoenen per jaar opleveren (wnl.tv) (8 september 2024)

Cannabis legaliseren kan Nederlandse economie honderden miljoenen per jaar opleveren, zegt hoogleraar

Het legaliseren van cannabis kan Nederland honderden miljoenen euro’s per jaar opleveren. Dat zegt hoogleraar en grondlegger van het wietexperiment André Knottnerus in Stand van Nederland: Generatie Next op NPO 2. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek is er een stabiele cannabismarkt van ruim één miljard euro per jaar. Als daar belasting op wordt geheven, kan de Nederlandse economie daar flink aan verdienen.

Knottnerus plaatst wel direct een kanttekening. “Een situatie waarin Nederland moet willen dat cannabisconsumptie sterk groeit moeten we niet willen.” De overheid heeft de hoogleraar gevraagd een advies uit te brengen over het cannabisbeleid in Nederland, omdat wordt ingezien dat het huidige gedoogbeleid ook nadelen heeft. De conclusie: “Zorg ervoor dat de criminaliteit uit alle onderdelen van de cannabisketen wordt verwijderd. Van teelt tot aanlevering bij coffeeshops.”

Daarnaast moet meer aandacht worden besteed aan het zo gezond mogelijk maken van het product. “Zorg dat er geen pesticiden of bacteriën in cannabis zitten. En dat de concentratie van de actieve stoffen precies dat is wat op de verpakking staat.” Ook raadt Knottnerus aan om meer ruimte te creëren voor preventie en voorlichting. “Want het liefst heb je dat cannabis natuurlijk niet gebruikt wordt.”

Cannabisteler ziet potentie

Ook cannabisteler Max Schreder, die toezicht houdt over ruim 200.000 cannabisplanten, ziet veel kansen voor de Nederlandse economie. “Nederland is de op één na grootste exporteur van agrarische producten ter wereld. De cannabisindustrie is zo nieuw en daar liggen zoveel kansen, dat het een enorme impact op de tuinbouwindustrie zal hebben.”

Schreder doet zelf mee aan de wietproef, geïnitieerd door de Nederlandse overheid. Van de tien uitgekozen telers is hij slechts één van de drie die op dit moment functioneel is. “We hebben zeker niet genoeg voor alle coffeeshops, maar we zullen proberen zoveel mogelijk te leveren. We zijn zeker in staat om een groot gedeelte van het experiment te kunnen leveren”, benadrukt hij.

Ingewikkelde regelgeving

De wet- en regelgeving voor coffeeshops zijn al jarenlang ingewikkeld. Cannabis mag niet geteeld en niet vervoerd worden, maar wel worden verkocht. Het hele proces voordat softdrugs in de coffeeshop ligt, is dus illegaal. “Er zit geen gedachte achter. Het beleid is te erg gericht op de gebruiker en niet op de productiezijde”, zegt drugshistoricus Arjan Nuijten.

In de jaren ’60 nam het gebruik van het toen nog illegale cannabis onder ‘vrijdenkers’ in rap tempo toe. In de jaren ’70 werd vanwege de vreedzame cultuur en een gebrek aan politiecapaciteit zelfs geëxperimenteerd met een drugsgedoogbeleid.

“Vanaf 1976 was het een overtreding in plaats van een misdrijf in Nederland”, vertelt Nuijten. “De intentie erachter was om de jeugd niet te veel te criminaliseren. Kleinschalige dealers werden niet vervolgd.”

Bijna vijftig jaar geleden werd dus onderscheid gemaakt tussen hard- en softdrugs, zoals cannabis. Vanaf dat moment groeit het aantal coffeeshops exponentieel. Nederland staat sinds die tijd bekend als wietland. Anno 2024 is Nederland gedegradeerd van koploper naar achterblijver. In andere landen is cannabis namelijk al volledig gelegaliseerd. De Nederlandse overheid probeert met de wietproef een inhaalslag te maken.

Meningen zijn verdeeld

De meningen over de wietproef zijn verdeeld, mede omdat het experiment nog niet vlekkeloos verloopt. “Er is vertraging, vijf telers uit de lotingslijst hebben nog niet geleverd na een aantal jaar.” Knottnerus benadrukt niet naar die lijst te kijken, omdat dan weer onzekerheden kunnen ontstaan. “Kijk naar de meest kansrijke telers die op korte termijn hoge kwaliteit kunnen leveren.”

Amsterdam doet niet mee aan het wietexperiment. Coffeeshopeigenaar Henry Dekker is daar maar wat blij mee. “Het is een gedrocht. Laat de kwekers die het nu doen met een vergunning van de overheid die kweek doen en laat het ze aanleveren aan de coffeeshops. Dan heb je meteen al die zogenaamde ‘boefjes’ binnenboord. Dan gaan ze geen andere dingen uithalen, want ze blijven gewoon rustig kweken. En ze betalen belasting.” (…)

Stand van Nederland | NPO Start

Nederland wietland

Afl. 21•Vr 6 sep 23:10•19m•

Momenteel vindt er in tien gemeenten een wietexperiment plaats, waardoor de vraag rijst wat interessanter is voor onze economie: gedogen of legaliseren? Menen Seijkens gaat op zoek naar het antwoord.

Tabak

Accijnsverhoging een flop? Een derde van de sigaretten is illegaal geproduceerd of komt uit het buitenland - EenVandaag (avrotros.nl) (7 september 2024)

Een derde van alle sigaretten in ons land is illegaal geproduceerd of in het buitenland gekocht. Dat zegt de tabaksindustrie, die dat toeschrijft aan accijnsverhogingen. Veel mensen kopen over de grens. "Klanten mogen een kilo per persoon meenemen."

Nog nooit werden er zoveel namaak-sigaretten gerookt in Nederland, beweert de branchevereniging van sigarettenfabrikanten (VSK). In de afgelopen 2 jaar vervijfvoudigde het aantal illegaal geproduceerde sigaretten. Volgens onderzoek van de VSK werd als gevolg daarvan over 35 procent van alle pakjes sigaretten in ons land geen accijns en btw betaald.

Goedkoper alternatief

Volgens de tabaksfabrikanten pikken Nederlandse consumenten de prijsverhogingen niet meer en zoeken ze naar goedkopere alternatieven, deels in het illegale circuit, deels door zelf sigaretten in te slaan in het buitenland.

Bij De Gele Koe, net onder Nijmegen in het Duitse grensdorpje Wyler, moeten ze het van Nederlandse kopers hebben. De winkel aan de Hauptstrasse lokt met lagere Duitse prijzen, borden in het Nederlands en een Nederlandstalige website rokers de grens over. Van de grens naar de winkeldeur is het amper 300 meter.

Filerijden naar grensdorp

Begin april van dit jaar voerde Nederland een nieuwe accijnsverhoging op tabak door. Zo kost bijvoorbeeld een pakje Marlboro Red van 20 sigaretten nu 12,50 euro. Bij De Gele Koe gaat zo'n zelfde pakje Marlboro voor 8,70 euro over de toonbank. Op een zaterdag is het topdrukte, het is bijna filerijden en je herkent ze van verre, auto's met de bekende gele Nederlandse kentekens.

De winkel wordt geheel door Nederlanders gerund, een van hen is Loïs van Waas. "Klanten mogen een kilo per persoon meenemen. Van de meeste merken is dat twee sloffen", zegt ze. "Met de dure merken shag win je daar zo'n 300 euro mee. Dat het goedkoper is hier dan in Nederland, daar rijden mensen wel voor op en neer. Mensen nemen voor vrienden en familie mee."

Effectieve maatregel

Bij het Trimbos-instituut, kennisinstituut voor onder andere gebruik van alcohol, tabak en drugs, zien ze wel degelijk het nut van accijnzen. "Als sigaretten overal even duur zouden zijn en als overal tegelijk prijsstijgingen zouden plaatsvinden, zou dat grensverkeer niet bestaan. Maar zo ver zijn we helaas nog niet met de buurlanden", zegt programmahoofd tabak bij het Trimbos-instituut Marc Willemsen.

Volgens de ontmoedigingsdeskundige heeft de verkoop in de grensregio een marginaal effect, als je kijkt naar het effect van hogere accijnzen op alle rokers. Het verhogen van de verbruiksbelasting doet de overheid niet om accijnzen binnen te halen, maar om het roken te ontmoedigen, legt hij uit. "We weten dat die verhogingen echt impact hebben op het stoppen met roken, het is een van de meest effectieve maatregelen die we eigenlijk hebben. En de tabaksindustrie is altijd maar aan het klagen en probeert de politiek te beïnvloeden door de illegale handel veel groter te maken dan die in werkelijkheid altijd is."

Jongeren gevoelig voor prijsstijging

Volgens het programmahoofd zijn er altijd mensen die naar het buitenland gaan. Met name in Duitsland zijn sigaretten een stuk goedkoper. "Maar wat daar door Nederlanders gekocht wordt, valt in het niet bij het effect van de accijnsverhoging op het stoppen met roken. Met name jongeren zijn heel gevoelig voor prijsstijgingen, dus het is een maatregel van de overheid die gewoon heel verstandig is."

Maar hij zegt ook dat rokers pas echt ontmoedigd worden als accijnsverhogingen fors zijn, dat betekent minimaal 10 procent boven inflatie. Dat is ook het advies dat de Wereldgezondheidsorganisatie geeft. "Rokers moeten er wel wat van merken. En het moet ook zo zijn dat die verhogingen elk jaar door worden gevoerd. Als rokers weten dat de accijnzen jaar na jaar omhoog gaan, gaan ze erop anticiperen, dan weten ze dat ze geld kunnen besparen door te stoppen."

'Je moet rokers helpen'

In het Nationaal Preventieakkoord heeft de overheid tot doel gesteld dat in 2040 minder dan 5 procent van de mensen rookt, nu is dat nog 19 procent van alle Nederlanders ouder dan 18 jaar. "Om op dat cijfer uit te komen, moet je een consistent beleid voeren, accijnsverhogingen planmatig inzetten, goede campagnes voeren."

"Je moet rokers helpen bij het stoppen met roken. Als je dat niet doet, maar af en toe een kleine inspanning pleegt, dan ga je dat doel nooit halen. Het zou dus mooi zijn als dit kabinet het beleid van het vorige kabinet voortzet", zegt Willemsen. (... en check het filmpje op de site ook - red.))

Forse tegenvaller schatkist dreigt door tegenvallende accijnsinkomsten tabak (rtl.nl) (9 september 2024)

Er dreigt een serieuze tegenvaller voor de schatkist. Uit cijfers van de tabakssector blijkt dat de verkoop van sigaretten en shag de laatste maanden fors terugloopt, sinds een paar maanden geleden de accijns flink omhoog is gegaan. Coalitiepartij BBB wil zo snel mogelijk opheldering van het kabinet, want het gaat mogelijk om honderden miljoenen euro's.

Meer dan de helft van de prijs van een pakje sigaretten bestaat uit accijns. Vanaf 1 april is daar nog een flinke schep bovenop gekomen. Per pakje van 20 sigaretten steeg de accijns van € 5,87 naar € 7,81. Een pakje sigaretten kost nu ruim 11 euro.

Fors minder verkocht

In de accijnsmonitor staan de maandelijkse cijfers over de verkoop van tabakswaren. Daarin valt te lezen dat sinds 1 juni de verkoop hard daalt. In juni was er daling van ruim 40 procent, in juli en augustus schommelde het rond de 30 procent. Dat is zo fors dat de totale opbrengst van accijnzen op rookwaren en de btw terugloopt – terwijl het kabinet had gerekend op een stijging van de inkomsten na de verhoging.

"Als je de cijfers van de monitor doortrekt, dan ziet het ernaar uit dat de geplande extra opbrengst van de jongste accijnsverhoging van 400 miljoen euro dreigt om te slaan in een inkomstenverlies van 100 miljoen", zegt de NSO, de brancheorganisatie van tabakswaren. Dit kan leiden tot een tegenvaller voor het nieuwe kabinet van bijna een half miljard euro. (…)

Na schatting 500 kilo tabak aangetroffen in woning, politie doet onderzoek - NoorderNieuws (5 september 2024)

Gistermiddag om 16:45 uur ontvingen agenten van de politie Noord-Nederland een melding van een verdachte situatie bij een woning in Wildervank. Ter plaatse aangekomen roken de agenten een anijsachtige geur, wat hen deed vermoeden dat er mogelijk sprake was van een drugslaboratorium. 

Om de situatie veilig te stellen, werd de brandweer ingeschakeld. Na gesprekken met betrokkenen troffen de agenten ongeveer 500 kg waterpijptabak aan in de woning. Deze vondst is vervolgens overgedragen aan de douane voor verder onderzoek.

Volgens Mathijs van Houten, politievoorlichter voor Noord-Nederland, zijn er door de politie geen aanhoudingen verricht. De zaak is nu in handen van de douane.

Douanevoorlichter Marije Kuiper meldt dat de douane momenteel onderzoek doet naar de exacte hoeveelheid waterpijptabak, aangezien de 500 kg slechts een schatting is. Ook wordt onderzocht of er accijnzen zijn ontdoken en of de tabak legaal geproduceerd is. Tot nu toe zijn er geen aanhoudingen verricht door de douane. (...)

Accijns op sigaretten en andere rookwaren | Accijns en verbruiksbelasting | Over de Douane

Accijns op sigaretten en andere rookwaren

Volgens de Europese wetgeving moeten de lidstaten accijns heffen over tabak. Je kunt hierbij denken aan shag, sigaretten, waterpijptabak en andere rookwaren. De Douane houdt toezicht op de heffing van deze accijns. Dit doet de Douane door fysieke en administratieve controles.

Verhoging accijns op sigaretten en andere rookwaren

De Europese Unie (EU) bepaalt over welke producten accijns betaald moet worden. Het is vervolgens aan de lidstaten om de hoogte van de accijnstarieven te bepalen. In het Nationaal Preventieakkoord zijn maatregelen opgenomen om roken te ontmoedigen. Zo verhoogde de Rijksoverheid op 1 april 2024 de accijns op tabak. Eerder gebeurde dit ook op 1 april 2023. Sinds de laatste verhoging betaal je voor een pakje sigaretten gemiddeld €11,10, en voor een pakje shag (50 gram) ongeveer €24,50.  

Accijnscontroles op tabak

Er zijn verschillende manieren waarop de Douane toeziet op de juiste heffing van accijns op tabak. We controleren bedrijven, maar ook particulieren. Bedrijven controleren we bijvoorbeeld door fysiek langs te gaan. Bij controles kijken douaniers naar de voorraden en de administratie. Ook onderzoeken zij of er illegale handel  plaatsvindt. Dit soort controles vinden bijvoorbeeld plaats:

• In winkels of andere verkooppunten;
• Bij bedrijven (opslaglocaties) in het binnenland;
• Bij binnenkomende vrachtladingen
• Bij mobiele controles

Ook particulieren kunnen met deze controles te maken krijgen. Denk maar eens aan:

• Reizigers die na vakantie sigaretten mee terug nemen naar Nederland;
• Tijdens (grootschalige) verkeerscontroles.

Speurhonden voor tabak

De Douane heeft speurhonden. Deze slimme dieren zijn van grote waarde voor de douaniers. De verschillende speurhonden hebben elk hun expertise. Zo zijn er ook speurhonden die speciaal getraind zijn om tabak op te sporen. Tijdens een controle kunnen we deze honden inzetten. 

Illegale handel in tabak

De Douane houdt zich bezig met de bestrijding van illegale handel in tabak. Illegale handel in tabak komt ook in Nederland in verschillende vormen voor. Soms kopen mensen op grote schaal sigaretten en andere tabak in andere (EU-)landen, waar het accijnstarief lager is. Deze producten worden vervolgens hier verkocht. Dit is echter niet toegestaan. 

Ook worden soms tabaksproducten illegaal gemaakt in Nederland. Over deze producten wordt dan geen accijns betaald. Dit brengt ook grote risico’s met zich mee. Zo is er geen toezicht op de productie van deze sigaretten en hiermee voldoen ze niet aan de wettelijke regelgeving. (...)